Yas Süreci

Kayıp ve yas süreci zorlu bir zaman dilimini kapsar. Bu durum kişilerin hayatında önemli bir yer tutmaktadır. Sevdiğimiz birini ya da evcil hayvanımızı kaybetmek, hepimiz için çok zordur. Derin bir üzüntü kaplar yüreğimizi ve bu duyguyla nasıl baş edeceğimizi bilemeyiz. Arkasından çaresizlik hisseder ve zaman içerisinde durum bir şekilde kabul eder. Bu süreç elbette bahsedildiği kadar kolay değildir ve kişiye zaman sanki hiç geçmeyecek gibi gelecektir. 3 farklı yas süreci vardır. Kişinin yaşadığı bu süreci patolojik bir durum taşıyıp taşımadığı hakkında bilgi toplanır. Bunun ardından ona göre bir uzmana başvurulup başvurulmayacağına karar verilecektir.

Yas Türleri Nelerdir?

Kişinin yaşadığı yas türü, gelecekte gelişebilecek durumlarla ilgili detaylı bilgi sağlamaktadır. Yasın yaşandığı ilk günden 20 güne kadar kişinin hissettikleri normaldir. 20 günden sonra hafif bir rahatlama olması beklenmektedir. İlk 20 ila 40 gün arası acı azalarak hafifleyecektir. 40 günden sonra kişinin üzüldükleri yaşanılan güzel anılar olacaktır. Kişi 40 günün sonunda hala travmatik bir durumdaysa, hayatla ilgili aktivitelerine devam edemiyor ise sürekli yas tutuyorsa, bir uzmana ihtiyacı olduğundan söz etmek mümkündür.

Sağlıklı Yas

Kişinin yaşadığı duygusal ve davranışsal durumun, günlük hayatını uzun bir süre etkilemeyecek kadar oluşmasıdır. Kişi bu süreçte çok yoğun acı hissedebilir ancak hayatına da devam edebilir düzeydedir. Acı günden güne azalır ve kişi kaybettiği kişiyi iyi hatırlar, hayata bıraktıkları ile teselli olur.

Patolojik Yas

Bireyin yas sürecini bir türlü atlatamaması, kaybın ardından 6 ay geçmesine rağmen yaşamına devam edememesi halinde oluşan durumdur. Kişi günlük aktivitelerini devam ettiremiyor, işine, okuluna veya günlük yaşamına devam etmekten kaçıyorsa, acısı ilk günkü gibi içinde duruyor, kendini eve kapatıyorsa patolojik yas yaşıyor olabilir.

Travmatik Yas

Kişinin yakınını beklenmedik bir şekilde kaybetmesi (trafik kazası vs.) halinde oluşan yas sürecidir. Bu süreçte kişi olayın şokunu atlatamadığı için beklenmedik tepkiler de verebilmektedir. Kabullenme duygusunun en geç oluştuğu yas süreci olduğu söylenmektedir. Acıyla yüzleşmek çok zordur. Dolayısıyla böyle durumlarda hem kişinin yaşadığı travma, hem de yas üzerinde durulmalıdır.

Yas Süreci Nasıl Sağlıklı Bir Şekilde Atlatılır?

Sağlıklı bir yas dönemi geçirmek isteyen kişilerin en çok sordukları sorulardan biri: “Yas Süreci nasıl sağlıklı bir şekilde atlatılır?” şeklindedir. Bunun yanı sıra bir yakınının yas sürecinde olduğunu gören kişiler de, bu süreçte onlara nasıl davranmaları gerektiklerini düşünmektedir. Öncelikle kayıp ve yas sürecinde olan kişiyi gözlemlemek gerekecektir. Kişinin nasıl bir süreç geçirdiği, kaybın ölüm şekli, kişinin geçmiş yas öyküleri, baş etme becerileri ve hayat düzeni bu süreçte üzerinde etkilidir.

Bu dönemde olan yakınına destek olmak isteyen kişinin, süreci yaşayan kişiyi iyice gözlemlemesi gerekmektedir. Bu dönemde neler yaşadığı, yasın sağlıklı olup olmadığı gibi etkenler önemlidir. Ayrıca sabırlı davranmak gerekir , yası yaşayan kişi sürekli olarak geçmiş anılarını anlatmak isteyebilir. Bunun yanı sıra yaşadığı acıyı aktarmanın bir yolu olarak sürekli ağlama krizlerine girer. Ayrıca kendini odaya kapatma gibi davranışlar da gözlemlenmektedir. Kişi kendine zarar vermeye başlamışsa, yasın üzerinden uzun zaman geçmesine rağmen günlük yaşamını idame ettiremiyorsa ve ölümün gerçekliğini kabul etmiyorsa, bir uzmandan yardım almasında fayda olacaktır.

İlgili içeriğe göz atabilirsiniz: EMDR Nedir? Ne İşe Yarar?

Yas türleri arasında travmatik yas ve patolojik yas, çok uzun süre devam edebilme niteliği olan insan hayatında ciddi bir zorluğa neden olan dönemleri kapsamaktadır. Kişilerin bu dönemleri sağlıklı atlatmaları, hayat verimliliklerini tekrardan sağlamaları gerekir. Ayrıca günlük rutinlerini devam ettirebilmeleri için, gerekliyse uzmana başvurmaları hayatları için faydalı sonuçları beraberinde getirecektir.