Yeme Bozukluğu Nedir?

Yeme bozukluğu, genellikle biyolojik temeli olan ve depresyon, anksiyete, obsesif-kompulsiv bozukluk gibi mental hastalıklarla birlikte görülen medikal, psikiyatrik ve karmaşık mental bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Yeme bozukluğu beslenme davranışında önemli değişikliklerle başlayıp hayatı tehdit eden ciddi bir ruhsal hastalıktır.

Yeme bozuklukları Modern Çağ’ın hastalıkları arasında hızla artmaktadır. Zayıflık, incelik ve çekicilik kavramları estetik kaygıların değişmesine ve yeme bozukluklarının artmasına sebep olmuştur. Yeme bozukluğu hem erkeklerde hem kadınlarda görülmektedir fakat kadınlarda görülme sıklığı daha fazladır.

Yeme bozukluğu olan kişiler genellikle yiyeceklerle, vücut ağırlıkları ve vücut şekilleri ile meşgul olmaktadırlar ve bunu takıntı haline getirmektedirler. Ağır durumlarda çok ciddi sağlık sorunlarına rastlanılmakta ve tedavi edilmediği takdirde ölümle sonuçlanabilmektedir.

Yeme Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

En yaygın görülen yeme bozukluğu semptomları şu şekilde sıralanabilir;

• Beslenme yetersizlikleri
• Kalıcı enerji alımı kısıtlaması
• Enerjisi yüksek besin tüketiminden kaçma
• Kilo alma veya şişmanlama korkusu
• Ciddi kilo kaybı
• Aşırı yemek yeme
• Yemek yeme sonrası kusma
• Yemek yeme sonrası ağır egzersiz yapma

Yeme Bozukluğu Risk Faktörleri Nelerdir?

• Yaşam tarzı değişiklikleri; yetişkin döneme girme, menapoz yaşına girme, üniversiteye başlama, evlilik, boşanma, iş değişikliği vb.
• Travmalar; aile bireylerinin ölümü, suç mağduru olma, aile içi şiddet, cinsel istismar
• Mesleki stres; modellik, dans, atletizm vb.
• İştahı azaltan hastalıklar; kistik fibrozis, çölyak, diyabet, psikolojik hastalık varlığı

Yeme Bozukluğu Hangi Tıbbi Sorunlara Neden Olur?

Yeme bozukluğu sonucunda yetersiz beslenme görülmekte ve vücutta pek çok organ ve bu organların işleyişi olumsuz etkilenmektedir. Bu nedenle de çeşitli tıbbi sorunlar ortaya çıkar;

• Kas zayıflığı
• Kemik erimesi
• Yorgunluk
• Kardiyat aritmiler ve tansiyon düşüklüğü
• Kalp kasının erimesi
• Ani kalp durmaları
• Elektrolit dengesizlikleri
• Dehidratasyon
• Adet düzensizlikleri ve adetlerin kesilmesi
• Saç dökülmesi
• Hormon dengesi bozuklukları
• Kansızlık
• Diş minelerinde erime ve diş çürükleri
• Kusmalara bağlı yemek borusu hasarları veya yemek borusu yırtılmaları
• Bağırsaklarda bozukluklar ve kabızlık
• Enflamasyonlar

Yeme Bozukluğu Çeşitleri

Yeme bozuklukları; anoreksiya nervoza, bulimia nervoza, tıkınırcasına yeme bozukluğu, pika, bigoreksiya ve diğer tanımlanmış veya tanımlanmamış yeme bozukluğu olarak ayrılmaktadır;

• ANOREKSİYA NERVOZA

En sık görülen yeme bozukluğudur. Zayıf bir bedene sahip olma isteği ve şişmanlıktan korkma ile karakterizedir. Birey vücut ağırlığı kaybını sağlamak için besin alımının aşırı kısıtlanması, kendini kusturma, aşırı egzersiz, laksatif-diüretik kullanma gibi birçok yola başvurmaktadır. Zayıf olmalarına rağmen kendilerini şişman olarak görürler ve daha da zayıflamaya çalışırlar.

• BULİMİA NERVOZA

Bulimia nevroza beden ağırlığını kontrol etmeyi amaçlayan bir yeme bozukluğudur. Tekrarlayan ve engellenemeyen aşırı yemek yeme sonucunda yemeyi telafi etmek ve kilo alımını önlemek için kusma, aşırı egzersiz, laksatif-diüretik kullanımı gibi uygunsuz davranışlarla karakterizedir.

Anoreksiya nevroza ve bulimia nevroza arasındaki en temek farklılıklardan biri; bulimia nevrozalı bireylerin bir şeylerin yanlış gittiğini fark etmeleri, anoreksiya nevrozalı bireylerin ise davranışlarının normal olmadığını kabul etmemeleridir.  Anoreksiya nevrozalı bireyler aşırı zayıflık dikkat çekerken bulimia nevrozalı bireyler genellikle normal kilolardadır veya normal kilonun çok az altındadırlar. Diğer bir farklılık ise bulimik kişiler bu davranışlarından ötürü utanç duyarken, anoreksik kişiler yiyecek miktarı ve kilolarını kontrol ettikleri için kendileri ile gurur duymaktadırlar.

• TIKINIRCASINA YEME BOZUKLUĞU

Tıkınırcasına yeme bozukluğu, aşırı yeme davranışlarında kontrolün kaybedilmesi ile karakterize bir yeme bozukluğudur. Tıkınırcasına yeme nedeniyle duyulan stres mevcuttur fakat yemeyi telafi etmek ve kilo alımını önlemek için Bulimia Nervozada olduğu gibi uygun olmayan davranışlar görülmemektedir. Bireyler çok yüksek miktarda enerji aldığı için obezite, tip 2 diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar açısından risk altındadır.

• PİKA

Besin değeri olmayan maddelerin tüketilmesiyle karakterize bir yeme bozukluğudur. Bireyler çamur, seramik, kil, kâğıt, ahşap, sabun, kumaş, boya, cam, kömür, tebeşir gibi besin değeri olmayan maddeleri tüketirler.

• BİGOREKSİYA (KAS DİSMORFİSİ)

Özellikle erkeklerde görülen kas kütlesini arttırmaya yönelik davranışlarla ortaya çıkan bir durumdur. Vücut geliştirme ile uğraşan bazı bireyler vücut kas kütlesini arttırmaya yönelik ulaşılmaz hedefler koymaktadırlar. Bireyler yüksek kas kütlesine sahip olmalarına rağmen kendilerini zayıf ve güçsüz görürler.