Psikoloji Ne Demek? Uygulama Alanları Nelerdir?

Psikoloji Nedir?

Beynin bu özelliklere bağlı olarak gelişenleri anlamlandırarak da hareket ederler. Psikoloji bilimi insanların yanı sıra hayvanların davranışlarının da üzerinde çalışılabilir. İçsel süreçleri ve kişiler arası iletişimi de inceleyen psikoloji, grup içerisindeki davranışları ve gruplar arası ilişkileri inceler.

Psikolojinin Dalları Nelerdir?

Psikolojinin birden fazla dalı vardır. Psikoloji bilimine ait bazı dallar şu şekilde sıralanmıştır;

Gelişim Psikolojisi

Gelişim Psikolojisi, farklı yaşlardaki insanların fiziksel ve zihinsel gelişim süreçlerini takip etmektedir. Kişinin duyu organlarını nasıl düşündüğü, nasıl kullandığı, ya da konuşma yetisinin nasıl ve hangi zamanda kazanıldığı gibi alanları inceler. Gelişme tek düze değildir.

Düzenli, uyumlu ve sürekli olarak bir ilerleyiş içindedir. Örnek verecek olursa, dilin öğrenilmesi de bir süreci kapsar. Bu sürecin sonuna gelindiği zaman ise dil bilgisi kurallarına en uygun şekilde konuşmak, baba, anne, çiçek, böcek demek bile bir gelişme göstergesidir.

Kantitatif Psikoloji

Kantitatif Psikoloji, alanında bir bazı araştırmalar yapılmaktadır. Yapılan bu araştırmalar arasında bulunan istatiksel ve sayısal numunelerin uygulamasını kapsamaktadır. İnsan becerilerini belirleyebilmek için testler ve farklı cihazları da içerir.

Bununla birlikte davranışsal olguların gözlemlenebilmesini ve açıklamasını yapan istatiksel olguları bulmaya yardım eden metotları takip eden psikolojinin alt dalıdır.

Burada asıl olarak hedeflenen daha çok gözlemlenen olgu ve bireyle ilgili detaylı bilgi edinmektir. İleride oluşacak çalışmalar için fikirler bulmak ya da bir bulgu ile ilgili araştırma yapan kişilerin önsezilerini test edebilmektir.

Psikometrik Psikoloji

Bir başka ismi de psikometrik psikolojidir. İnsanın, zekasının, kişisel özelliklerinin, hareketlerinin tamamını kapsayarak bunun değerlendirmesini yapan ve tekniğini konu alan psikolojinin bir diğer dalıdır.

İnsan yaşamı için oldukça önemli olan bu bilim dalı kliniklerde, hastanelerde, araştırma ve rehberlik birimlerinde, okullarda görev yapan psikologlar için ölçüm yöntemlerini geliştirmiştir.

Karşılaştırmalı Psikoloji

Bu alan, aslında böceklerden primatlara kadar oldukça geniş bir yelpazede birçok hayvan türünü incelemektedir. Hayvanlara ait olan zihinsel ve davranışsal süreçlerle tarihi gelişim süreçleri genel olarak bu alanın temel odak noktalarını oluşturmaktadır Karşılaştırmalı psikoloji etoloji gibi hayvan davranışlarını inceleyen bilim dallarıyla da yakından ilgilidir.

İnsan Psikolojisi Nedir?

İnsanların davranışlarını, zekasal süreçlerini ve bunların altında olan nedenleri ve insan psikolojisi araştırmaktadır. İnsanlar çevresinde olan biten olaylara farklı reaksiyon göstermektedir. Koşullar aynı olsa bile ortaya çıkan ruhsal ve fiziksel tepkilerin de farklı olmasını sağlayan sebep aslında kişinin psikolojik yapısıdır.

Kişilerin davranış biçimleri, zekasal yapılarıyla doğru orantılıdır. Bu sebeple ruh sağlığı düzgün olmayan bireylerde davranış bozukluklarının da olması normal bir durumdur.

Psikolojinin Uygulama Alanları Nelerdir?

İnsanları ve hayvanları gözlemleyerek inceleyen psikoloji bilim dalı uygulama alanları pek çok farklı alandan oluşur. Bu uygulama alanları şu şekildedir;

• Çevre Psikolojisi

Çevre Psikolojisi insanlarla fiziksel çevresi arasında gelişen baskı ve uyumlarını inceleyen bilim dalına denir. Bu iki taraflı olan etkileşimde kişi çevresini dönüştürürken, bununla birlikte kişinin hareketleri ve kazanımları çevre tarafından dönüştürülebilir, farklılaştırılabilir.

• Trafik Psikolojisi

Trafik Psikolojisi de Psikolojinin uygulamalı alt sınıflarından biridir. Trafikte, sürücü ve yayalar arasındaki davranışlarının altında bulunan psikolojik sebepleri gözlemlemektedir. Başlıca hedefi ise trafik kazalarının azalmasını sağlayabilmek ve bu kazaların ölümle sonuçlanmasını en az seviyeye indirmektir.

• Sağlık Psikolojisi

Sağlık Psikolojisi, bireylerin yaşadıkları hastalıklar ile mücadele etme yöntemi, buna karşılık acılara verdikleri tepkiler, bireylere de verilen doktor tavsiyelerinin yerine getirilmesi gibi konularda psikoloji biliminin olduğu en kapsamlı bilgi ve metotlarla gerçekleştirilen çalışma alanlarıdır.

• Klinik Psikoloji

Klinik Psikoloji biliminde, teoride bulunan verilerin pratikte gerçekleştirildiği alanı oluşturmaktadır. Psikoterapi, psikolojik ölçümler veya farklı psikolojik olanaklarla bireylerin kendini geliştirmesin hedefleyen alandır. Klinik psikologlar, kişilerin psikolojik, biyolojik, davranışsal ve sosyolojik açıdan yönlerini ortaya çıkarmayı hedefler.

• Danışmanlık Psikolojisi

Danışmanlık Psikolojisi, bireylerin çok daha etkin ve bilinçli bir şekilde yaşamasını amaçlayan, psikolojinin uygulamalı bir diğer dalıdır. İnsanların içerisinde bulundukları sorunları, yaşadıkları hayal kırıklıklarını, içsel davranış biçimlerini, kaygı, ruhsal çalkantılar gibi sorunlar kişilerin kendisine yeterek aşmalarına yardımcı olmayı hedefleyen bir bilim dalıdır. Genel olarak insanların kişisel sorunlarıyla ilgilenir.

• Adli Psikoloji

Adli Psikoloji, hukuk sistemlerinde bulunan karar verme noktasında uygulanan psikolojik olan delillerin araştırılması, karar verilmesi, toplanması ve delillerin ortaya konmasıyla uğraşan psikolojinin bir alt sınıfına denilir. Mahkemelerde uzman olmaya hak kazanan bireyler, aslında bu noktada ilgili mercilere yardımcı olmaktadır. Bu alanda eğitim alan kişiler, Adalet Bakanlığına bağlı olan kurumlar, adli tıp enstitüleri, hapishane, ıslahevi ve hukuk kurumlarında görev alabilirler.

• Endüstri/Örgüt Psikolojisi

Endüstri /Örgüt Psikolojisi de psikoloji alt sınıfları arasında yer alır. Genel tanımı ile psikoloji, davranışın sebeplerini ve davranışı da meydana getiren süreçleri inceler. Bu nedenle psikoloji sadece kişilerin hareketleri ile değil, aynı zamanda diğer canlıların davranışları ile de ilgilenir. Endüstriyel Psikolog aslında endüstri ve örgüt psikolojisi alanında uzmanlık eğitimini alan kişilere verilen isimdir. Endüstriyel Psikologlar, şirketlerde oluşan sorunları tespit edip inceleyerek oluşan bu sorunları çözümleyip kişilere de yardımcı olmayı amaçlar.

• Eğitim Psikolojisi

Eğitim Psikolojisi, kişilerin eğitim süreçleri ile ilgilenen, bireylerin nasıl öğrendiğini gözlemleyen psikoloji dalıdır. Kişinin geliştirmiş olduğu yetenekler ve bu yeteneklerini desteklemek için verilen eğitimler eğitim psikolojisinin alanına girer.

Eğitim psikolojisinin hedefi ise kişiyi kendi yetenekleri içerisinde en üst düzeyde başarıya ulaştırmaktır. Eğitim psikolojisi, genel olarak psikolojik metotların kişilerin eğitimi üzerinde nasıl keşfedilebildiği üzerine durur. Bazı alanlarda ise detaylı çalışmalar yapılarak eğitime katkı sağlamaya amaçlar.

• Spor Psikolojisi

Spor Psikolojisi, psikolojinin spor ve egzersiz alanlarında kişinin performansını etkileyen psikolojik ve zihinsel etkenleri inceler ve bunun sonuçlarında kişisel ve takım performansını yükseltmek için kullanılmaktadır. Spor psikolojisinde en çok kullanılan metotlardan biri de gevşeme ve rahatlama çalışmalarıdır. Rahatlama yöntemi ile yarışma sırasında kişiler, zihinlerini gevşeterek yarışma koşullarının kendilerinde olacağı ve kas- koordinasyon sistemlerinin düzenli bir şekilde hareket etmesini etkileyecek stres durumunun azalmasını sağlayarak oyuna yoğunlaşmayı öğrenirler.