Munchausen Sendromu (Yapay Bozukluk) Nedir?

Munchausen sendromu, tıbbi veya psikiyatrik semptomlar yaratarak veya taklit amaçlı bireylerin gerçekte hasta olmadıkları halde kasıtlı olarak hasta olduklarını iddia ettikleri psikolojik bir rahatsızlıktır. Bu sendromun kendi içerisinde çeşitleri vardır.

Munchausen Sendromu Belirti ve Bulguları Nelerdir?

Munchasusen sendromu olan kişiler, dikkat çekmek, ilgi görmek veya sempati kazanmak gibi nedenlerle bu davranışları sergilerler. Belirti ve bulguları şu şekildedir:

• Yalan söylemek: Çoğunlukla yalan söylerler ve özellikle sağlık hakkındaki yalanları ustalıkla sunarlar.
• Aşırı ilaç kullanımı: Munchausen sendromu olan kişiler, hastalıklarını uydurmak veya semptomlarını arttırmak için aşırı ilaç kullanabilirler.
• Düzensiz tıbbi kayıtlar: Bu kişilerin tıbbi kayıtlarında anormal bir düzensizlik mevcuttur. Çelişkili bilgiler vererek birçok farklı doktor veya hastaneye gittikleri görülür.
• Yaralanma veya zehirlenme belirtileri: Kendilerine zarar vermek için belirli maddeleri (ilaç, kimyasal gibi) kullanarak yaralanma veya zehirlenme belirtileri gösterirler.
• Kabarık ameliyat geçmişi: Çoğunlukla gereksiz cerrahi müdahalelere maruz kalırlar, ameliyat geçmişleri oldukça kabarıktır.

Munchausen sendromu psikolojik bir bozukluktur ve insanların genellikle psikiyatrik tedaviye ihtiyaçları vardır. Bu sendroma sahip kişilerin tıbbi durumlarına dair gerçek bilgi almak zor olabilir, çünkü yalan söyleme eğilimleri yüksek olabilir.

Münchausen Sendromlu Kişiler Nasıl Davranırlar?

Kendilerinin sürekli olarak hasta olduklarına veya yaralı olduklarına inandırmaya çalışırlar. Sık sık da tıbbi tetkik ve müdahaleler isteyebilirler. Çevrelerindeki insanları sürekli olarak manipüle etme eğiliminde olurlar. Genellikle yalan söyleyerek gerçeği çarpıtmaya çalışırlar.

Munchausen Sendromu Teşhisi ve Tanısı

Munchausen sendromu, tıbbi veya psikiyatrik olarak sahte hastalık sendromu veya hastalık yaratma sendromu olarak da bilinir. Bu sendrom, kişinin hasta olmadığı halde bilinçli olarak semptomlar yaratması veya aslı olmayan bir hastalık hikayesi anlatması gibi davranışları içerir.

Bu davranışları sonucu dikkat çekmeyi başarır ve hastaneye yatabilir. Teşhisi genelde zordur. Çünkü kişi sahte semptomları yaratabilir veya uydurabilir. Aynı zamanda, doktorlar genellikle kişinin hikayesi, hastalıkla ilgili belirtileri ve geçmişi üzerinde çalışarak tanı koymaya çalışırlar.

Munchausen Sendromu Tedavisi

Bu sendromla mücadele eden kişiler, hastalık yaratma davranışlarından vazgeçmelerine yardımcı olacak psikolojik destek ve tedaviye ihtiyaç duyabilirler. Munchausen sendromu’nun tedavisi genellikle psikoterapi ve destekleyici terapiyi içeren bir yaklaşım ile yapılır ve tedavinin başarısı da kişinin bu sağlık alanında ihtiyacının azaldığı ile ölçülür.

Tedavi ayrıca kişinin tıbbi durumunun yönetilmesini içerebilir. Psikoterapi ve terapi seansları, kişinin hastalık belirtileri oluşturma nedenleri, kaygıları, stres faktörleri ve kişisel geçmişi hakkında konuşmayı içerir. Terapi sayesinde kişinin davranışları değişmeye başlar, benlik saygısı ve özgüveni artarak kendisini doğru bir şekilde ifade etmeye başlar.

Munchausen Sendromu ve Psikolojik Nedenleri Nelerdir?

Bu psikolojik bozukluğa sahip kişiler, çocukluk dönemlerinde fiziksel, cinsel veya duygusal istismar gibi travmatik olaylar yaşamış olabilirler. Psikolojik nedenleri olarak, kişinin güçsüzlük, çaresizlik veya yalnızlık hissinden kaynaklanan bir davranış bozukluğu da olabilir.

Munchausen Sendromu Farklı Türleri Nelerdir?

Bu sendromun farklı türlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Klasik Munchausen Sendromu: Genellikle yalnız hisseden ve dikkat çekmek için hastalık uyduran ve üreten kişiler doktorların ilgisini çekmeye çalışır.
• Munchausen Sendromu By Proxy: Bu sendroma sahip kişiler, anne-babalarına veya çocuklarına gerçekte olmayan hastalık belirtileri uydurur. Bu davranışlarını ailelerinin ya da doktorun dikkatini çekmek amacı ile yaparlar.
• Munchausen Sendromu By İnternet: İnternet ortamında bir online topluluk içerisinde başkalarının dikkatini çekmek amacı ile fiziki veya psikolojik belirtiler uydururlar.

Bu sendromlar kişilerin yaşına, cinsiyetine veya yaşam koşullarına göre değişkenlik göstermektedir.

Munchausen Sendromu ve Sağlık Sektöründe Karşılaşılan Zorluklar

Sağlık alanında, bu sendromlu hastalar ile sıkça karşılaşılır. Ve bu konu ile alakalı da oldukça zorluklar yaşanabilmektedir. Bu zorlukları şu şekilde sıralandırabiliriz:

• Tanı veya teşhis koyma: Kişiler gerçek olmayan semptomlarla geldikleri için, doğru tanıyı koyabilmek zor olabilir. Bu durum hastaya gereksiz testlerin yapılmasına ve yanlış tedaviye ya da gereksiz cerrahi müdahalelere neden olabilir.
• Tedavi süreci: Tedaviye genellikle direnç gösterecekleri için tedaviyi redderler. Bu da doktorlar için zorlayıcı bir durum olabilir.
• Sahte olan semptomlar: Bu sendromdaki hastalar semptomlarını uydurabildikleri için bu semptomların gerçek mi yalan mı olduğunu belirlemek zor olabilir.
• Zaman ve kaynaklar: Sağlık çalışanlalrı, bu durumla başa çıkabilmek için daha fazla zaman ve kaynak ayırmak zorunda kalabilirler.
• Diğer hastaların zarar görmesi: Bu hastalar, gereksiz cerrahi müdahaleler veya tedaviler nedeni ile diğer hastaların zarar görmesine neden olabilirler.

Munchausen Sendromu ile Başa Çıkma Yöntemleri Nelerdir?

Munchausen sendromu, tedavi edilmesi zor bir rahatsızlık olarak bilinmektedir. Ancak bazı yöntemler bu durumun hafifletilmesine yardımcı olabilir:

• Psikoterapiler
• İlaç tedavisi
• Destek gruplarına katılmak
• Tıbbi gözlem altında tutulmak
• Kendinize iyi gelebilecek egzersizler veya kafanızı dağıtmanıza yardımcı olabilecek aktiviteler yapmak
• Sosyalleşmeye çalışmak, kendinizle uğraşmanızı unutturabilir.