Katatonik ne demek? Katatoni belirtileri nelerdir? Katatonik şizofreni nedir ve Katatoni tedavisi var mı? İşte katatoni hakkında tüm merak edilenler!
İçindekiler
İlk kez 1874 yılında Karl Ludwig Kahlbaum tarafından tanımlanan katatoni, şizofreninin en ileri aşaması olarak nitelendirilir. Genel olarak katatoni tanısı konulan kişiler, çeşitli belirtiler yaşar. Bu kapsamda bireyin hayatı önemli ölçüde etkilenmektedir.
Tam anlamıyla katatoni, beynin motor sistemini ilgilendiren bir fenomen durumu. Belirli döneme kadar katatoni, sadece şizofreninin parçası, daha sonraysa başka sebeplerden de ortaya çıkabilecek hastalık olarak tanımlandı.
Katatoninin en büyük belirtileri arasında, kaslarda ileri derece katılığa bağlı olan balmumu arazı ve posturing vardır. Genel olarak katatoni hastasının belirli bir pozisyonda oldukça uzun süre kalması normal olarak nitelendirilir.
Örneğin katatoni hastası bireye herhangi bir hareket yaptırdığınız zaman hasta, bıraktığınız pozisyonda kalarak, izleyicisine adeta balmumu eriyormuşçasına his yaşatır. Peki tam olarak katatonik şizofreni ne demek?
Katatonik Şizofreni Nedir
Katatoni ne demek tıp konusu kapsamında Katatoni, genel anlamıyla bireyin belirli süre hareketsiz kalma durumudur. Katatonik şizofreninin en önde gelen belirtileri arasında, hareket alanı bulunur. Katatonik şizofreni kapsamında birey, genellikle çeşitli belirtiler yaşar.
Katatonik şizofreninin genel belirtileri şunlardır;
- Basit hareket bozuklukları
- Karmaşık irade bozuklukları
- Harekette iki değerlilik
- Davranış bozuklukları ve benzeri durumlar
Katatonik ne demek konusu kapsamında şizofreninin başlıca özellikleri arasında, motor hareketsizlik, aşırı motor etkinlik, negativizim gibi unsurlar bulunur. Katatonik şizofreni, ekolali ve ekoprapsiyi kapsayan belirgin bir psikomotor bozukluktur.
Başka biri tarafından söylenen herhangi bir sözcüğün, hasta tarafından papağan gibi, harfi harfine tekrarlanmasıdır.
Ekopraksi
Aynı şekilde sözcük gibi, gerçekleştirilen herhangi bir eylemi, hasta tarafından aynı şekilde tekrar edilmesidir.
Genel olarak belirtilen etkenlerden ziyade, ağır katatonik stuporda kendisini veya başkasını yaralama riskinden dolayı, hastanın gözlem altında tutulması gerekir. Katatoni belirtileri arasında genellikle bitkinlik ve kendine zarar durumları da olur.
Katatonik ne demek konusu kapsamında reaksiyonun genellikle başlangıcı, diğer tiplerden daha hızlı olur. Dahası çoğu durumda hastalıktan önceki yaşamda kopma ve durgunlukla ilgili ipuçları görülür.
Katatoni Belirtileri
Katatoni hastalığı hem şizofreni hem de depresyon eşliğinde ortaya çıkabilmektedir.
Genel olarak katatoni hastalığının belirtileri şunlardır:
1 – İştahsızlık
Hasta, dış dünyaya karşı ilgisiz kaldığı için belirli süre sonra yemek yeme ihtiyacını da karşılamamaktadır. Dolayısıyla hasta zayıflamakta ve yaşama devam edebilmesi için serum ile beslenmektedir.
2 – Katalepsi
Genel olarak katatoni hastalığı hem psikolojik hem de fizyolojik belirtilere sahip hastalık olarak bilinir. Katatoninin, fiziksel belirtileri arasında kasların kaskatı sıkılaşması ve mimiklerin donması yer alıyor. Katatoninin bu fiziksel belirtilerine tıpta katalepsi olarak adlandırılıyor. Hasta bazı durumlarda saatlerce aynı noktaya bakıp kalır.
2 – Yabancılaşma
Katatoni hastalığının temel belirtileri arasında, dış dünyaya yabancılaşma yer alır. Genel olarak hasta, dış dünyaya o kadar kayıtsız kalır ki, etrafında oluşan olaylara herhangi bir tepki veremez hale gelir.
3 – Duyarsızlaşma
Katatoni hastalarının %80-i duyarsızlaşma belirtisini yaşamakta, bu kapsamda ağrılı uyaranlara bile tepki gösteremez. Beynin motor hareketleri neredeyse durma noktasına geldiği için bireyin normalde hissettiği sıcak, soğuk, karanlık, aydınlık gibi etkenler, hasta tarafından ayırt edilemez.
4 – Bilinç kaybı
Genel olarak bilinç kaybı hastalığın son aşamasında yaşanır. Hasta normal insanın yapması gereken hiçbir eylemi gerçekleştiremez.
Katatoni Tedavisi 2022
Katatonik ne demek konusu kapsamında tedavide genel olarak katatonik belirtiler ve altta yatan psikolojik bozukluk ve diğer problemlerin tedavi edilmesi amaçlanır. Genel olarak tedavinin hedefi, tam remisyondur.
Katatoninin özellikle ağır durumları, hayatı tehlikeye sokabilecek nitelikte olabilmekte, fakat hızlı tanı ve doğru tedaviyle kısa sürede düzelir.
Benzodiyazepinler ve EKT, günümüzde Katatoni tedavisinde kullanılan en etkin yöntemler olarak nitelendirilmektedir. Katatonik tedavisinde, güncel olarak amobarbital tedavi yöntemi, uzun süredir kullanılmakta, en etkin yöntem olarak da bilinir.
Katatoni tedavisi çerçevesinde, altta yatan psikolojik ve diğer problemlerin tespiti ve tedavisinin sağlanması, katatoniye bağlı görülebilen çeşitli mide rahatsızlıklarını tetikler. Bu kapsamda katatoni tedavisinin niteliği fark etmeksizin her tedavi süreci, yatılı biçimde gerçekleştirilmelidir.
Psikiyatri kliniklerinde genel olarak katatoni hastalığı, çoğu zaman duygu durum bozuklukları ve psikolojik depresyon hastalarında görünür. Katatoni hastalığı, aynı zamanda psikotik bozukluk ve otizm spektrum hastalarında da vardır.
Katatoni hastalığının tedavisi çerçevesinde dopamin antagonistleri, tabloyu kötüleştirebileceğinden dolayı oldukça dikkatli kullanılmalıdır. Peki tam olarak katatonik davranış ne demek?
Katatonik Depresyon Depresyon Nedenleri
Katatonik depresyon, genel olarak uzun süre konuşma veya uzun süre sersemletme durumu ile karakterize edilen bir depresyon tipi. Katatonik depresyonda olan bir kişi, etrafında olan bitene herhangi bir tepki vermez. Olaylar karşısında sessiz ve hareketsiz kalır.
Bireyin katatonik depresyon eşliğinde yaşadığı belirtiler şunlardır:
- Katalepsi veya trans gibi durumlar
- Mutizm
- Ajitasyon, endişe ve huzursuzluk
- Echolalia
- Echopraxia
- Stupor
- Stereotipik veya ritüel hareketler ve b.
Depresyon, genel olarak kişinin, uyku, iştah ve b. vücut gereksinimlerini de etkileyebilir.
Genel olarak bireyin katatonik depresyon yaşama sebepleri arasında uzmanlar, aşağıdaki hususları belirtilir.
- Beyin yapısı ve işleyişinde değişiklikler
- Bir ailenin depresyon ve akıl sağlığı durumları
- Sevilen birinin ölümü
- Uyku sorunları, kronik ağrı, dikkat eksikliği ve b. nedenler
Belirtilen hususlardan ziyade, alkol ve uyuşturucu bağımlısı olan kişiler de katatonik depresyon riski taşır.
Katatonik Depresyon Teşhisi
Katatonik depresyonu olan bir kişinin, doktor sorularına cevap vermesi mümkün değildir. Bu kapsamda doktorun, hastalık teşhisini garanti biçimde gerçekleştirebilmesi açısından semptomlar hakkında bireyin sevdiklerinden bilgi alması gerekiyor.
Doktor, ilk semptomların ortaya çıkışını ve bu kapsamda oluşan her hususun niteliğini öğrenme amaçlı sorgu yapar.
Doktor, net teşhis gerçekleştirebilmek için katatonik depresyona sebep olan diğer belirtileri de elemek zorundadır. Örnek olarak belirtmek gerekirse, kişinin antipsikotik ilaçlara verdiği tepki, tıpkı katatonik depresyona benzer. Son olarak doktor, hastanın duruşunu, durumunu, konuşmasını ve b. dinleyerek nihai teşhis koymaya çalışır.
Katatonik ne demek konusu kapsamında genel bilgiler bu çerçevede değerlendirilir. Siz de belirtilen etkenler kapsamında ihtiyacınızı gidererek, geleceğinizi şekillendirebilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Sosyal anksiyete bozukluğu nedir?
Katatonik, motor sistemini ilgilendiren bir fenomen olmakta, uzun süre yapılan hareketi tekrarlama ve koruma ve b. belirtilere sahip olmaktadır. Genel olarak hareketlerden ziyade, bireyler karşındakinin dediklerini tekrar edebilir veya uzun süre karşısındaki bireyler hiç konuşmayabilir.
Güncel olarak katatoninin kesin ve net nedeni bilinmemektedir. Fakat araştırmalar kapsamında en çok belirtilen hastalığa yakalanan bireylerin, genetik faktörler taşıdığı öğrenilmiştir.
Katatonik depresyon yaşıyan bireylerin, psikomotor hareketlerinde önemli bozulmalar gözükmektedir. Genellikle depresyonun belirtileri arasında, karşındaki kişinin, kelime ve davranışlarını taklit etmek yatmaktadır.
Katatoni hastalığının özellikleri arasında genellikle, davranış ve konuşma bozuklukları yer almaktadır.
