Hipokondriyazis Nedir?

Hipokondriyazis Nedir?

Halk dilinde hastalık hastalığı olarak bilinen bir rahatsızlıktır. Hipokondriyazis hastalığı, çok uzun seneler öncesine, Hipokrat dönemine kadar uzanan bir hastalıktır. Hipokrat, hastaların göğüs kısmının altı kısmı olan hipokondrium bölgesinde ağrı hissettiklerini sık sık belirttikleri için bu hastalığa bu ismi vermiştir.

Hipokondriyazis, kişinin ciddi bir hastalığı olduğuna dair yoğun ve sürekli bir endişe duyması durumudur. Tıbbi olarak “hastalık anksiyete bozukluğu” olarak da bilinen bu durum, kişinin sağlıkla ilgili aşırı endişeler geliştirmesine neden olur. Bu makalede, hipokondriyazis nedir, belirtileri nelerdir, nedenleri ve tedavi yöntemleri nelerdir gibi konuları detaylı bir şekilde ele alacağız.

Hipokondriyazis Nedir?

Hipokondriyazis, bireyin herhangi bir ciddi hastalığı olmamasına rağmen, küçük belirtileri yanlış yorumlayarak ağır bir sağlık sorunuyla karşı karşıya olduğuna inanmasıdır. Örneğin, basit bir baş ağrısını beyin tümörü, göğüs ağrısını kalp krizi gibi ciddi durumlarla ilişkilendirebilirler. Bu kişiler, genellikle doktor ziyaretlerini sıklaştırır ve yapılan testlerin normal çıkmasına rağmen endişeleri azalmaz. Hipokondriyazis, kişinin günlük hayatını, ilişkilerini ve iş performansını olumsuz etkileyebilir.

Hipokondriyazis Belirtileri Nelerdir?

Hipokondriyazis, fiziksel belirtilerden çok zihinsel ve duygusal belirtilerle kendini gösterir. Başlıca belirtileri şunlardır:

• Sürekli Hastalık Endişesi: Küçük fiziksel belirtileri ciddi hastalıklarla ilişkilendirme.

• Sık Doktor Ziyaretleri: Tekrarlayan tıbbi testler ve muayeneler talep etme.

• Rahatlama Zorluğu: Normal test sonuçlarına rağmen endişenin devam etmesi.

• Sağlık Konularına Odaklanma: İnternette sürekli hastalık araştırması yapma veya sağlıkla ilgili konuşmalara aşırı ilgi gösterme.

• Fiziksel Belirtilere Aşırı Hassasiyet: Vücudundaki her küçük değişikliği fark etme ve bunlara anlam yükleme.

• Günlük Hayatta Bozulma: Endişeler nedeniyle sosyal ve iş hayatını sürdürmede zorluk.

Bu belirtiler, kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir ve psikolojik stres yaratabilir.

Hipokondriyazis Nedenleri Nelerdir?

Hipokondriyazisin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, çeşitli faktörlerin bu durumu tetiklediği düşünülmektedir:

1. Psikolojik Faktörler: Anksiyete bozuklukları, obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) veya depresyon gibi durumlar hipokondriyazisi tetikleyebilir.

2. Çevresel Faktörler: Yakın bir aile üyesinin ciddi bir hastalığı geçirmesi veya sağlıkla ilgili travmatik bir deneyim, bu durumu başlatabilir.

3. Kişilik Özellikleri: Mükemmeliyetçi, endişeli veya stresle başa çıkma becerisi düşük kişilerde hipokondriyazis riski daha yüksektir.

4. Medya ve İnternet: Sağlıkla ilgili yanlış veya abartılı bilgilere maruz kalmak, hastalık endişesini artırabilir.

5. Genetik Yatkınlık: Ailede anksiyete bozuklukları öyküsü olan kişilerde risk daha yüksek olabilir.

Hipokondriyazis Tedavi Yöntemleri

Hipokondriyazis, doğru yaklaşımla yönetilebilir bir durumdur. Tedavi genellikle psikoterapi ve bazen ilaç tedavisini içerir. İşte yaygın tedavi yöntemleri:

1. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)

BDT, hipokondriyazis tedavisinde en etkili yöntemlerden biridir. Bu terapi, kişinin yanlış inançlarını ve düşünce kalıplarını tanımlamasına ve değiştirmesine yardımcı olur. Örneğin, bir baş ağrısının her zaman ciddi bir hastalık belirtisi olmadığını anlamayı öğrenirler.

2. İlaç Tedavisi

Anksiyete veya depresyonla ilişkili durumlarda, doktorlar antidepresan veya anksiyolitik ilaçlar reçete edebilir. Bu ilaçlar, belirtileri hafifletmek ve kişinin terapiye daha iyi yanıt vermesini sağlamak için kullanılır.

3. Farkındalık ve Stres Yönetimi

Mindfulness (bilinçli farkındalık), yoga ve meditasyon gibi teknikler, kişinin stresle başa çıkma becerisini artırabilir ve sağlık endişelerini azaltabilir.

4. Eğitim ve Destek Grupları

Hastalık anksiyetesini anlamak ve yönetmek için eğitim almak, kişinin kendini daha iyi hissetmesine yardımcı olabilir. Destek grupları, benzer deneyimler yaşayan insanlarla bağlantı kurmayı sağlar.

İlginizi Çekebilir Öğrenilmiş Çaresizlik Nedir?

Hipokondriyazisle Başa Çıkma Önerileri

• İnternet Araştırmasını Sınırlayın: Sağlıkla ilgili sürekli araştırma yapmak, endişeleri artırabilir.

• Güvendiğiniz Bir Doktora Danışın: Tek bir doktorla düzenli iletişim kurmak, gereksiz testlerden kaçınmanıza yardımcı olur.

• Sağlıklı Yaşam Tarzı: Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve yeterli uyku, genel zihinsel sağlığı destekler.

• Sosyal Destek: Aile ve arkadaşlarla vakit geçirmek, yalnızlık hissini azaltabilir.

Hipokondriyazis Nedenleri

Hipokondriyazis nedenleri arasında kişilerin en ufak bir sorunu dahi büyüterek kafaya takmaları gösterilebilmektedir. Kişiler en ufak bir ağrılarını büyüterek ciddi bir rahatsızlık şeklinde yorumlayabilmektedir. Bu nedenle sık sık doktor doktor gezmektedirler.

Fakat doktorlar hiçbir sorunun olmadığı belirtseler dahi bunu kabul etmemektedirler. Ağrı ve acının devamlı olduğunu belirtmeleri ve bu ağrı ve acının geçici bir durum olması yerine ciddi, hatta ölümcül bir rahatsızlık olduğunu düşünmeleri gibi yanlış bir yorumlamaları vardır.

Ağrı ve sızı olmasa dahi hastalık kapma korkusu ile kendilerini fazla korumaya alırlar. İnsanların bulundukları ortamlara girmeyi reddederler, girseler dahi eldivenler ve başka koruyucu araç ve gereçler ile o ortamda bulunmayı sürdürürler. Buna rağmen eve gittiklerine yine bir yakınmaları olur ve bu durumdan son derece korkarlar. Hastalık hastası olarak tanımlanmalarının sebebi budur.

Hipokondriyazis Ne Zaman Ortaya Çıkar

Ne zaman ortaya çıkar sorusuna şu cevabı verebiliriz:

Hipokondriyazis, genellikle 20 – 30 lu yaşlarda başlasa da daha erken de belirti verebilmektedir. Kişiler küçüklükten bu tarz takıntıları başlamış olması mümkündür. Bazen anne ve babalar bu durumu anlayabilirler. Hipokondriyazisin ortaya çıkmasındaki en önemli sebep olarak stres belirtilmektedir. Bu nedenle iş hayatının yoğun olacağı 20 – 30’lu yaşlarda strese bağlı olarak bu hastalığın pik yaptığı araştırmalar tarafından belirlenmiştir.

Stres ile ortaya çıkması dışında kötü yaşam koşulları, hastalık ile ilgili yaşanmış bir travma, aile bireylerinden birisini ya da sevilen birisini hastalık sebebi ile kaybetme gibi diğer olumsuz durumlar sonrasında da bu hastalık görülebilir. Kişilerin psikolojilerinin olumsuz etkilenebileceği her türlü durumda hipokondriyazisin ortaya çıkması çok muhtemeldir.

Hipokondriyazis Tedavisi

Pek çok farklı şekilde yapılmaktadır. Fakat bu hastalığın tedavisinde en önemli nokta, stresin ortadan kaldırılmasıdır. Bu hastalığı yaşayan kişilerde stres ortadan kaldırıldığında genellikle semptomlar ya tamamen ortadan kalkmaktadır .Bu ise semptomların şiddeti ve sıklığında azalma gözükmektedir. Bu nedenle stresin ve stresi ortaya çıkaran etmenlerin ortadan kaldırılması son derece önemlidir.

Uygulanabilecek bir başka tedavi ise hastalık süresi boyunca yaşanan fiziksel belirtilerin kişilerin kendilerinin herhangi bir sorun olmadan hissettiği konusunda ikna edilmelidir.

Bu hastalığı kabul ettikten sonra bu semptomlar ile nasıl başa çıkılacağı öğretilmelidir. Semptomların varlığında sakin olması gerektiği, kafaya takmaması gerektiği ve kısa bir süre sonra bu semptomların geçeceğine inanması gerektiği söylenmelidir.

Bu tarz olumlumalar ile birlikte semptomların sıklığı ve şiddeti yavaş yavaş azalacaktır. Bu nedenle hipokondriyazis tedavisi için hastanın koopere olması son derece önemlidir. Hastalık anca hastalığı kabul ederek atlatılabilir.

Sonuç

Hipokondriyazis, kişinin hayatını zorlaştıran ancak tedavi edilebilir bir durumdur. Doğru tedavi yöntemleriyle, bu rahatsızlığın etkileri azaltılabilir ve kişi daha sağlıklı bir zihinsel duruma kavuşabilir. Eğer siz veya bir yakınınız sürekli hastalık endişesi yaşıyorsanız, bir uzmana danışmak en iyi adımdır. Erken müdahale, hem zihinsel hem de fiziksel sağlığınızı korumanıza yardımcı olacaktır.

Antalya Psikolog