Psikolojik projeksiyon olarak da bilinen yansıtma kavramı ilk olarak Sigmund Freud tarafından kullanılmıştır. Yansıtma kavramının anlamı; Kişinin istemediği davranış veya düşünceleri karşısındaki kişide varmış gibi göstermesidir. Genel olarak narsistik kişilik bozukluğu taşıyan insanlarda görüldüğü söylenebilir. Çünkü günlük hayatta yansıtma bir savunma mekanizması olarak da kullanılır.
İçindekiler
Narsistik Kişilik Bozukluğu Nedir?
Narsistik kişilik bozukluğu; bireyin diğer insanlara karşı kibirli olduğu, insanları küçük gördüğü, kendisinden başka kimseyi beğenmediği gibi durumlar yaşadığı psikolojik bir rahatsızlıktır. Bu psikolojik rahatsızlığa sahip olan kişiler her ne kadar kendisi diğer insanlardan daha zeki, daha iyi görünüşlü, daha başarılı, daha üstün olarak görseler de bu düşüncelerin altında özgüven eksikliği ve yetersizlik hissi gibi nedenler yatabilir.
Narsistik Kişilik Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?
Narsistik kişilik bozukluğunun belirtileri şunlardır:
- Kendini aşırı beğenmek
- Aşırı kibirli olmak
- Empati duygusundan yoksun olmak
- Herkesten başarılı olma hırsı
- Bulunduğu ortamdaki tek ilgi odağı olma isteği
- Kişileri kendi istekleri ve çıkarları doğrultusunda manipüle etmek
- Kendini diğer kişilerden daha üstün ve zeki görmek
- Herkesin kendisine ilgi göstermesini istemek
- Etrafındaki kişilerin kendisine hayranlık duymasını beklemek
- Sadece kendi isteklerinin yapılmasını beklemek
- Başka kişilerin hayatlarını kıskanma ve onların yerinde olmak istemek
Kişilik bozukluğuna sahip bireyler, dışlandıklarını istenmediklerini veya eleştirildiklerini hissettiği durumlarda agresif tavırlar sergileyebilmektedir.
Savunma Mekanizması Olarak Yansıtma Nedir?
Genellikle bireyin stresli olduğu zamanlarda ortaya çıkan ve bireyi zorlayan, sıkışmış hissettiren durumlardan bireyi kurtarmayı hedefleyen düşüncelere savunma mekanizması denir. Savunma mekanizmasının amacı her zaman olumsuz değildir. Amacı stres durumunda kişinin ego bütünlüğünü korumaktır. Yani bazı savunma mekanizmaları psikolojik dengemizi korumak için faydalı olmaktadır.
Psikolojik yansıtma sırasında kişi kendini suçlu gördüğü, kabul edemediği veya kendine yakıştıramadığı yanlış davranış ve düşüncelerini başkalarına aitmiş gibi varsayar. Psikolojik yansıtma (projeksiyon) kendini iki şekilde belli eder.
- Kişinin kendisinden kaynaklanan beceri eksikliğinden dolayı olan hataları başkalarından dolayı oluşmuş hatalar gibi göstermeye çalışması. Örneğin bir tarif kitabından bakara yemek yapmak isteyen kişi tarife uymadığı için yemeği yapamaz ve suçu tarif kitabına atar. Kendisinin tarife uymaması onun için önemli değildir. Hata tarif kitabındadır.
- Genel olarak kabul edilmeyen düşünce ve davranışlarını kendinde değil başkalarında bulunduğunu düşülmesi. Örneğin Bencil olan bir insanın başkalarını bencillikle suçlaması
Bu savunma mekanizmasını sık olarak kullanan kişiler genellikle kendileriyle ilgili olan olumsuz davranış ve özellikleri anlamakta zorlanırlar. Kendilerini olumlu ve olumsuz yönleriyle kabul edebilen bireyler, edemeyen bireylerin aksine fazla yansıtma yapmazlar.
Hastalık Olarak Yansıtma Nedir?
Hastalık olarak yansıtma kavramı bünyesinde bazı olumsuz olan davranışları bulundurmaktadır. Bunlardan bazıları haklı çıkma çabası, suçtan sıyrılma çabası, davranışlarının getirisi olan sorumluluklardan kaçma, suçlama, bahaneler sunma şeklinde sıralanabilir. Yansıtma savunma mekanizması narsistik kişilik bozukluğu ile sıklıkla birlikte gözlemlenir. Bu savunma mekanizmasına sahip olan bireylerde bazı ortak davranışlar gözlemlenmektedir.
- Narsistik kişilik bozukluğu olan kişiler çoğunlukla tutarsız, empati kurmaktan uzak, suçlayıcı ve küçümseyici tavırlar sergilerler. Bu kişilere davranışlarından hoşlanmadığınızı, rahatsız olduğunuzu belirttiğiniz zaman durumu size yansıtarak asıl suçluyu siz ilan ederler. Davranışlarındaki olumsuz kısımları fark etmekte zorlanırlar.
- Hataların veya başarısızlıklarının suçluları kendileri değillerdir. Başarısızlığı yaşadığı ortamdaki dış faktörler onlara göre asıl suçlu olanlardır.
- Eleştirilmeyi kabul etme konusunda iyi değillerdir. Sorunun başkalarından kaynaklandığını düşündükleri için eleştiriyi ve suçlamayı kabul etmekte iyi değillerdir.
Yansıtma Yapmayı Durdurabilir Miyiz?
Yansıtma yapma eğiliminde olduğunuzu düşünüyorsanız öncelikle bunu neden yaptığınıza odaklanmakla başlayabilirsiniz. Günlük hayatınızda sürekli olarak bu durumu yaşamanız sosyal çevrenizi olumsuz yönden etkiler. Bu durumda bir uzmandan yardım almanız sizin için daha iyi olacaktır. Savunmaya geçmektense durumu anlamayı, yüzleşmeyi ve çözüm yolu aramayı tercih etmeniz gerekmekte
