Şefkat Odaklı Terapi Nedir?
Şefkat Odaklı Terapi kısaca (ŞOT), yüksek düzeyde utanç ve öz eleştiriyi ele almak için geliştirilmiş bir psikoterapi şeklidir. Utanç ve özeleştiri, genellikle insanların zihinsel sağlık sorunlarına derinden etkilemiş olabilir. ŞOT, insanları bu engelleri aşmaya yardımcı olacak araçlar ve öngörüler geliştirmeyi ve desteklemeyi amaçlamaktadır.
İçindekiler
Şefkat odaklı terapinin tek başına kullanılması gerekmez ve genellikle Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) gibi diğer terapi türleriyle birlikte kullanılır.
Genellikle “üçüncü dalga” BDT olarak tanımlanır, bu da bazı BDT uygulamalarını içerdiği anlamına gelir. ŞOT ayrıca bilim ve araştırmaya dayalı diğer yardımcı terapi tekniklerini de içerir.
ŞOT, bir kişinin genel refahı ve zihinsel sağlığı üzerinde güçlü bir olumlu etkiye sahip olmaktadır.
Temelleri evrimsel psikoloji ve sinirbilimden gelen ŞOT, beynimizin nasıl geliştiğini ve çalıştığını ve bunun sonucunda insan olarak karşılaştığımız zorlukları anlamamıza yardımcı olur. ŞOT, beynin evrimini ve ŞOT araçlarını ve becerilerini geliştirerek “zor” beynimizin nasıl üstesinden gelinebileceğini kabul etmemizi sağlar.
ŞOT‘ nin bir diğer önemli unsuru, şefkatli bir zihnin gelişimidir. Bu hem kendimize hem de başkalarına şefkat gösterebilmeyi içerir.
Bilişsel davranışçı terapi (BDT) gibi terapiler ve Farkındalık temelli terapiler, sadece bu tür düşünce tanıma ve yeniden odaklanmaya odaklanır.
Nasıl Çalışır?
Psikolog Paul Gilbert, 2000’lerde özellikle utanç ve özeleştiriyi ele almak için evrimsel, sosyal, gelişimsel ve Budist psikoloji ve sinirbilimden yararlanarak Şefkat Odaklı Terapiyi geliştirmiştir.
Utanç ve özeleştiri genellikle istismar, ihmal ve zorbalıktan kaynaklanır. Erken travma yaşayan insanlar, iç ve dış dünyalarının neredeyse her zaman düşmanlığın eşiğinde olduğunu hissedebilirler. Gilbert’e göre, içsel kendini azarlama ve dışarıdan reddedilme korkusu o kadar kronikleşebilir ki, insanları depresyona girmesine ya da kaygılanmasına sebep olmaktadır.
Beynin modern veya ‘yeni’ kısmı, evrim sürecinde ortaya çıkmıştır. Bu kısım bir benlik duygusuna sahip olmamızı ve hayal etmemizi ve görselleştirmemizi sağlar. Fikirler üretebilir ve nasıl yaşamak istediğimizi seçebiliriz.
Şefkat Odaklı Terapi, danışanların kendilerini yatıştırmaya, başkalarından gelen yatıştırmayı kabul etmeye ve memnuniyet ve güvenlik duyguları üretmeye başlayabilmeleri için, kişinin kendisine karşı düşmanlık ve güvensizlik duygularını şefkat ve anlayışla değiştirir.
Bir ŞOT terapistinin randevularda size belirtmek istediği özellikle önemli üç husus vardır:
- Bu tür olumsuz düşüncelere sahip olduğunuz için kendinizi suçlamayı bırakmayı öğrenmek
- Yeni modeller geliştirme seçeneği. Sadece yeni düşünce kalıplarını öğrenmeyi değil, aynı zamanda şefkat gibi bize yardımcı olabilecek farklı duygular üretmeyi de seçebiliriz.
- Öfke ve kaygı gibi koruyucu duyguların yanı sıra beyin, nezaket ve anlayış yaratmak için de tasarlanmıştır.
Beynimizin bu şefkatli kısmını öğrenmeye ve harekete geçirmeye odaklanırsak, aslında zihnimize yeni şekillerde tepki vermeyi öğretebiliriz.
Bir ŞOT terapisti, daha şefkatli bir zihin geliştirmeniz için size destek olacaktır. Tehdit sisteminize bakmanıza ve ŞOT’de ‘yatıştırıcı sistem’ olarak adlandırılan şeyi teşvik etmenize yardımcı olurlar.
Birçok farklı model gibi, bir ŞOT terapisti genellikle sizden çevrimiçi terapi randevularınız arasında evinizden online uygulamalara katılmanızı isteyecektir. Oturumlar arası alıştırma yapmak genellikle daha iyi sonuçlara yol açmaktadır.
ŞOT’den kimler faydalanabilir?
Şefkat Odaklı Terapi, her türlü zihinsel sağlık sorunu olan insanlara yardımcı olabilir. Aşağıdaki sorunlarla mücadele edenler için özellikle yararlıdır:
- Endişe
- Kızgınlık
- Yeme Bozuklukları
- Düşük ruh hali (depresyon)
- Kendine güvensiz
- Panik
- Stres veya travma
- İlişki zorlukları
- Kendinize veya başkalarına şefkat göstermede zorluklar
- Başkalarından bakım ve şefkat alma mücadelesi
Şefkat Odaklı Terapi Etkili mi?
Araştırma ve vaka analizi, şefkat geliştirmeye odaklanmanın hem beyinlerimiz hem de bağışıklık sistemlerimiz üzerinde olumlu etkiler yaratabileceğini bulmuştur.
Kendimize veya başkalarına karşı daha nazik olduğumuzda, araştırmacılar beynimizin bazı bölümlerindeki değişiklikleri gözlemlemiştir. Evrim çalışmaları, biyolojik olarak bize iyi bakılmaya ve nazik davranılmaya iyi yanıt vermek üzere tasarlandığımızı gösteriyor.
Araştırmalar ayrıca şefkatin doğal olarak sahip olmanız gerekmeyen bir şey olduğunu, ancak kendinizi daha iyi olmak için eğitebileceğinizi gösteriyor.
ŞOT seanslarına neler dahildir?
ŞOT eğitimli bir terapist, kendi şefkatini geliştirmek için çok çalışır. Şefkatin nitelikleri arasında
- Duyarlılık,
- Sempati,
- Yargılamama,
- Empati,
- İyilik hali,
- Sıkıntılara dayanma yer alır.
Güvenli, nazik ve kabullenici bir ortam size sunulmaktadır.
Kendinize ve başkalarına karşı sıcak, nazik ve destekleyici hissetmeye başlayabilmeniz için şefkat becerilerini öğrenmenizi desteklemektedir. Şefkatli seçimler yapmak için dikkatinizi, muhakeme becerilerinizi, duygularınızı ve davranışlarınızı kullanmayı içerebilecek bir dizi araç ve teknik kullanılmaktadır.
ŞOT’nin sizin için doğru yaklaşım olup olmadığını görmek için ilk 5 dakikalık ücretsiz danışmanlık için rezervasyon yaptırmak isterseniz, lütfen aşağıdaki bağlantıya tıklayın.
