Gerçek kendilik nedir? Mahşerin 6 Atlısı terk depresyonunun bileşenlerini oluşturmaktadır. Birey bu duygulara tahammül gösteremediği için çalışan bu sistemin içinde ödüllendirilen nesne ilişkileri birimine geçmek isteyecek ya da bu duyguları hissetmemek için davranışa dökecektir. Mahşerin 6 Atlısının deneyimleşmesi gerçek kendilik olarak, kişiyi doğruya ve kendilik aktivasyonuna doğru kaydırması gereken birim olarak tanımlanabilir.
Mahler’in bakışına göre ayrılma ve bireyselleşme döneminin yeniden yakınlaşma alt evresinde annenin ikircikli tavrı nedeniyle çocuk nesne sürekliliğini yani tam bir nesne ile tam bir kendilik dediğimiz bölme mekanizmasının etkisinin kaldırıldığı görülür. Bunun yerine savunma mekanizmalarının devreye girdiği tam bir nesne, iyi ve kötü parçalarının bir araya geldiği tam bir nesneyi sağlayamamıştır. Aynı zamanda iyi ve kötü kendiliği bölme mekanizmasıyla ayıran sistem yerine bastırma mekanizmasını kullanarak iyi ve kötü kendilik parçalarını bir araya getiren kendilik sürekliliğinin de devamının sağlanamadığının bir göstergesidir. Yine aynı şekilde egonun gelişim evresindeki herhangi bir duraklama kendilik sürekliliğinin sağlanamamasıyla benlik kusuru olarak karşımıza çıkar. Gerçek benlik oluşmamıştır, onun yerine haz benliği hâkimdir.
Benlik kusurlarına örnek verecek olursak; zayıf gerçeklik algısı, engellenmeye karşı tolerans düşüklüğü, dürtü kontrol bozukluğu, benlik sınırlarının kaybedilmesi gibi örnekler verilebilir.
Mahşerin 6 Atlısı Nedir?
Mahşerin 6 Atlası Masterson yaklaşımına göre kişide bireyselleşme döneminin ‘Yeniden Yakınlaşma’ alt evresinde oluşan herhangi bir problemin ‘Kişilik Problemleri’ şeklinde sonuçlanması çok doğaldır. Kişilik bozuklukları bu kurama göre kendilik bozukluğu şeklinde tanımlanır. Bu kendilik bozuklukları Libidinal ve agresif birimlerden oluşabilir. Libidinal kısım parça birim olarak nitelendirilir ve bu kısımda ödüllendirilen bir nesne ve bu ödüllendirmeye uyum sağlayan bir kendilik, ikisinin arasında iyi hissetme, besleniyor olma, ihtiyaçlarının temin edilmesi, âşık olma vb. duyguları içeren bağlayıcı bir duygulanımdan söz edilebilir. Pasif bir çocuk olmanın kendilik temsili eşsiz ve özel büyüklenmeci bir yapıyı sembolize edebilir. Parça nesne temsiline bakacak olursak yapışmacı veya gerileyici davranışların onaylanmasını sağlayan şey anne parça birimidir. Bu birim haz egosu ile varlığını sürdürür. Buradaki amaç haz odağında kalmaktır..
Kişilik bozukluklarında nesne ve kendilik ilişkisi sağlıklı değildir ve Mahşerin 6 Atlısı ile gözlenir. Peki, nedir bu Mahşerin 6 Atlısı?
- İntihara Meyilli Depresyon
- Öldürmeye Meyilli Öfke
- Panik ve Korku
- Suçluluk ve Utanç
- Çaresizlik ve Umutsuzluk
- Boşluk ve Hiçlik
Şeklinde tanımlanır.
Çocuklardaki Gerçek Kendilik Aktivasyonu Nedir?
Çocuğun gelişimsel dönemlerine baktığımızda bireyselleşme ve ayrışma dönemlerinde içten gelen doğal durumları nedeniyle anneden ayrışarak kendi başına bir aktivasyon gerçekleştirmeye çalıştığında anne içinde krizler doğar. Anne kendi annesi veya bakım vereni ile yaşamış olduğu terk depresyonu duygularını bu kez bebeği ile yaşar. Bebeğinin kendisini terk edeceğini düşünen anne, bebeğin her bireyselleşme hareketinde Libidinal enerjisini çekerek bebeği yokluğa ve hiçliğe bırakır. Bebek henüz kendisini ayakta tutacak bir Libidinal enerjiye sahip olmadığı için bu durum bebekte sıkıntıya yol açar. Bebek bu Libidinal enerjiyi alabilmek için kendi öz benliğinden vazgeçerek annenin istediği yönde davranış sergilemektedir. Bebek ne zaman anneye bağlı ve bağımlı davranırsa anne tarafından sevgi ve ilgi ile ödüllendirilerek kendisine bağımlı ve bağlı hale getirilir. Bebek anneden aldığı bu ödüllendirici tutum ve hazzı hissedebilmek ve görebilmek için içinden gelen kendilik aktivasyonunu her defasında bastırarak kendi olmaktan vazgeçmekte ve anneye bağımlı bir bebek olarak kalmaya devam etmektedir.
Fakat zaman zaman çocukta kendini gerçekleştirme arzusu ağır basmakta ve bunun için adımlar atmaktadır. Bunu fark eden anne yeniden çocuktan Libidinal enerjisini çekmekte ve çocuğun kendisini ulaşırlığını engellemektedir. Bu davranışla karşılaşan çocukta terk duyguları tetiklenir ve kendini boşlukta hisseder. Bu duygular sınıflandırıldığında yukarıda bahsettiğimiz Mahşerin 6 Atlısı görülmektedir. Kendini terk edilmiş hisseden çocuk terk depresyonunun içine düşmüştür. Annesi onu terk etmiştir. Çocuğun ayrılma ve bireyselleşme çabalarına rağmen öfkeli ve eleştirili olan bir anne tutumu çocukta şu içselleştirmeye neden olmaktadır. Kendisi yetersiz, kötü, çirkin ve nefret edilen sevilmeyen birisidir. Bu içselleştirmeye ve kendilik tasarımına dayanamayan çocuk annenin istediği gibi bir evlat olma konusunda gayret gösterir. Ya da bir başka seçenek olan anneye ulaşamama durumunda terk depresyonundan kurtulmak için eyleme vurma dediğimiz davranış bozukluklarına yönelir.
Bunun izlerini yetişkinlikte alkol, seks, uyuşturucu, alışveriş, yemek gibi kişiye anlık zevkler veren ve rahatlatan her türlü kişiye zarar veren ve kendini gerçekleştirmeyi engelleyen davranış sistemleri olarak görürüz. Masterson kuramına göre ego yapısı iki parçaya bölünmüştür. Parçanın biri gerçeklik üzerine, diğeri haz üzerine hareket eder. Çocuğun egosu öncelikle haz ilkesi üzerine hareket eder. Haz ilkesi gerçeklik ile çakışır ve onu geriletir.
Klinik Psikolog Büşra Güllü
