Kişinin bilinçli bir şekilde yapılacak olan iş ya da eylemi sürekli olarak yapmaması ve o durumdan sürekli olarak kaçması erteleme hastalığı(Procrastination) olarak tanımlanır. Erteleme davranışı öncelikle ilgisizlikten başlar ve davranış istenmeyen bir olgu olarak görülür. Kaçma davranışı oluşmasında zaman problemi yoktur. Yani sizlerin bir işi yapmak için gerçekten yeterli zamanı yok ise bu erteleme davranışı olarak karşımıza çıkmaz.
Erteleme hastalığı, kaçınma davranışın süreklilik göstermesi durumunda kronikleşerek kişilerin hayatını olumsuz etkileyebilir. Örnek vermek gerekirse; sabah uyanmak için tek alarm kuran biri ile 10 alarm kuran biri en uç iki örneği temsil etmektedir. Bu durum süreklilik kazandığında insan beyni ve vücut sistemi de artık davranışlardan sıkılmaya ve isteksizliğin oluşmasına neden olur. Ülkemizde erteleme hastalığının sık sık görüldüğünü biliyoruz, uzmanlar bu kaçınma davranışlarının azda olsa genetik olarak gelebileceğini de açıklamamışlardır.
Erteleme Hastalığı Neden Ortaya Çıkar?
Erteleme hastalığı hayatın tamamını teşkil ediyorsa bu durum bireyde ağır olumsuz sonuçlara neden olabilmektedir. Sadece sevilmeyen ve kişinin ilgisi dahilinde olmayan işler erteleniyorsa sonuç diğerine oranla daha iyi bir seviyededir. Erteleme rahatsızlığı eğer belli bir rutine bağlandıysa problemin ana kaynağını bulmalısınız. Nedenleri ise şu şekildedir;
- Etkili zaman yönetimi yapamama
- Her şeyin mükemmel olmasını bekleme
- Öğrenilmiş çaresizlik
- Motivasyonun az olması
- Kişinin ilgi ve yeteneklerine uygun olmayan meslek seçimi
- Bilgi düzeyindeki eksiklikler
Erteleme Hastalığı İle Nasıl Mücadele Edebiliriz?
Erteleme hastalığı kişinin bütün hayatını olumsuz etkileyen önemli bir rahatsızlık olmasına karşın çözüm olarak bireylerin rahatlıkla halledebileceği bir davranış bozukluğudur. Öncelikle erteleme yaptığımız alanları tek tek not etmeliyiz. Örneğin bir öğrenci sadece ödevlerini erteliyorsa bunu not etmeli ve bunun dışında erteleme yaptığı davranışlar olup olmadığını iyice düşüncelidir. Ardından ise zaman yönetimini etkili bir şekilde kullanmak adına plan yapılmalıdır. Planlar ağır şartlar içermemeli ve kolaydan zora doğru evrilmelidir. Hedefleri adım adım gerçekleştirdiğinizde kendinize ödüller sunabilir ve başarabildiğiniz için mutlu olabilirsiniz.
Erteleme davranışı yaptığınızda yöneldiğiniz alanda oldukça önemlidir. Gerçekten o alana yönelmek için mi erteliyorsunuz yoksa ertelediğiniz davranışı sevmediğinizden dolayı mı? İşte bu soruyu cevapladıktan sonra problem konusunda farkındalık kazanacaksınız. Eğer hastalık ciddi boyutlarda ise psikolog ya da psikolojik danışmanlardan profesyonel destek alabilirsiniz. Haydi şimdi başlayın, başlamak bitirmenin yarısıdır!
