Depresyon Nedir? Belirtileri Ve Tedavisi

Depresyon nedir? Kişilerin duygusal durumlarını olumsuz etkileyen ve iki haftadan uzun süredir devam eden bir depresif ruh haline sürükleyen rahatsızlığa verilen isimdir. Depresyon bir tür duygu durum bozukluğu olmakla birlikte, kişinin yaşamını olumsuz etkilemektedir. En yaygın rastlanan türü majör depresyon olmaktadır. Kişiler zaman zaman birebir depresyon belirtilerini karşılıyor olsalar da, durumun geçici olduğunu düşünerek tedaviden kaçınırlar. Bu durum ilerleyen zamanlarda depresyonun daha ağır bir süreci beraberinde getirmesine neden olur. Ayrıca kişinin yaşam kalitesinin düşmesine sebebiyet vermektedir. Dolayısıyla bir psikolog ya da psikiyatri yardımına başvurmak bu rahatsızlık için önemlidir. Depresyon tedavisi noktasında online terapi özellikle etkili sonuçlar verecektir.

Depresyon pek çok belirti ile kendini gösteren durumlar arasında yer almaktadır. Kişiler depresyon belirtileri arasından en az 4 tanesini karşılıyor olmalıdır. Ayrıca durum bir haftadan uzun bir süredir devam ediyorsa, kişinin bir psikolog ya da psikiyatri uzmanına başvurması gerekmektedir. Bu rahatsızlığı yaşayan hastalar zaman zaman yalnızca psikoterapi ile tedavi edilebilir. Ancak zaman zaman farmakolojik tedavi ve psikoterapinin bir arada götürülmesi gerekmektedir. 

Depresyon nedir? Öncelikle bu tanımı iyi bilmemiz gerekmekte. Depresyonun ne olduğu konusunda bilinç sahibi olmak ve her zaman doğru uzmanlar ile görüşmeyi hedeflemek gerekmektedir. Günlük yaşanan sıkıntılara bağlı olarak oluşan ve birkaç saat içerisinde geçen depresif ruh hali depresyon değildir.

Depresyon Nedir?

Günlük yaşamı olumsuz etkileyen ve zaman zaman hayat kalitesini düşüren rahatsızlıklardan bir tanesi depresyondur. Kişiler sürekli olarak içinde bulundukları olumsuz hisler dolayısıyla, davranışlarını düzenleyemez, durumlarla baş edemez hale gelir. Duygusal ve fiziksel sorunların bir arada yaşanmasına neden olur. Bu durum kişiyi hayatını devam ettirmesine neden olmadığı düşüncesine itebilir. 

Psikolog Merve Civil’den randevu almak için tıklayınız

Bu rahatsızlık zannedildiği gibi yalnızca sıkıntılı, üzüntülü ve gergin hissetme hali değildir. Ayrıca anlık değişiklikler kişinin depresyonda olduğunun göstergesi de olmayacaktır. Örneğin kişi birkaç saatliğine kendini depresif hissediyor ve hiçbir şey yapmak istemiyorsa, buna depresyon adı vermek doğru olmayacaktır. Kendiliğinden geçen bir hastalık olmadığı gibi, bir anda çözülebilecek bir durum da değildir. Kişilerin depresyondur geçer gibi bir bakış açısından kurtulmalıdır. Ayrıca yaşadıkları sorunu tedavi ettirmek üzere bir çabada bulunmaları gerekmektedir. 

Genellikle 20-30 yaş döneminde ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Ancak ileri yaşlarda ya da çok küçük yaşlarda ortaya çıkabilen türleri de mevcuttur. Kişinin sağlıklı bir yaşam sürebilmesi için stresten uzak durması ve özellikle travma durumlarında geç kalmadan uzmana başvurması gerekmektedir. 

İlginizi Çekebilir: Depresyon düzeyinizi ölçmek için tıklayınız.

Depresyon Türleri Nelerdir?

Depresyon birden çok çeşidi olan ve her türü farklı durumları beraberinde getiren bir duygu durum bozukluğudur. 

1. Majör Depresif Bozukluk (Bilgi almak için tıklayınız.)
2. Gülümseyen (Atipik, Gizli) Depresyon (Bilgi almak için tıklayınız.)
3. Distimi (Kalıcı Depresif Bozukluk) Depresyon (Bilgi almak için tıklayınız.)
4. Perinatal (Doğum Sonrası) Depresyon (Bilgi almak için tıklayınız.)
5. Mevsimsel (Genellikle kış ayı) Afektif Depresyon (Bilgi almak için tıklayınız.)
6. Psikotik Düzeyde Depresyon (Bilgi almak için tıklayınız.)
7. Durumsal (Durumlara Bağlı) Depresyon (Bilgi almak için tıklayınız.)
8. Bipolar (İki uçlu duygu durum bozukluğu) Bozukluk (Bilgi almak için tıklayınız.)

En Tehlikeli Depresyon Çeşidi Hangisidir?

Maskeli ya da gizli depresyon olarak tanınan gülümseyen depresyon, en tehlikeli depresyon çeşitlerinden bir tanesidir. Kişinin depresyonda olduğunu anlamak çok zor olduğu için genellikle çok ağır sonuçlar doğurmaktadır. Depresyon hastaları genellikle ailelerinin teşvikiyle tedaviye başlamaktadır. Atipik depresyonu anlamak aile bireyleri tarafından çok zor olduğundan, kişilerin tedaviye gelmeleri zorlaşmaktadır. Çoğu hasta hiç tedaviye başlamamayı tercih etmektedir. 

Depresyon Belirtileri Nelerdir?

Depresyonun belirtileri çok sayıda olmakla birlikte, kişilerin depresyonda olmak için tüm belirtileri karşılıyor olmalarına gerek yoktur. Aşağıda yer alan belirtilerden 3-4 tanesi en az bir haftadır devam ediyor ve günün uzun bir kısmında fark ediliyorsa, kişinin psikolog ya da psikiyatri uzmanına başvurması önem arz etmektedir. 

• Umutsuzluk, boşluk hissi, sebepsiz ağlama isteği, üzüntü gibi duygu durumlar, 
• Geçmiş başarısızlıkları sürekli düşünerek kişinin kendini suçlaması, değersiz ve umutsuzluk hali,
• Düşünmek, konuşmak veya hareket etmek istememe
• Geçmişte yapılan ve zevk alınan aktiviteleri artık istememe ve bunlardan zevk almama,
• Konsantre olma, düşünme veya karar vermekte zorlanma
• Bir şeyleri hatırlamakta yaşanan zorlanma duygusu
• Gerginlik, hayal kırıklığı ve sürekli öfkeli hissetme, ufak şeylere dahi aşırı sinir gösterme hali
• İştahın normal düzeninin değişmesi, iştahsızlık veya aşırı yeme hali
• Sebepsiz yere kilo kaybetme veya aşırı düzeyde alma,
• Cinsel aktivitelerde düşüş ve artık cinsel yaşantıdan keyif almama,
• Hobiler, spor yapmak ve kişiye özgü diğer aktivitelerden kaçış hali
• Fiziksel herhangi bir bulgusu bulunmayan kronik ağrılar (özellikle sırt ve baş)
• Ajitasyon hali ve kaygı, buna bağlı sürekli huzursuz hissetme
• Hayattan keyif alamama, ölmeyi isteme, özkıyım düşünceleri veya intihar girişimleri
• Yataktan çıkmayı istememe, yorgun ve halsiz hissetme veya en ufak işleri yaparken dahi hissedilen yorgunluk veya zorlanma hissi
• Normalden daha az (2-3 saat) uyuma veya uykuda aşırı artış gibi görülen uyku bozuklukları

depresyonun en yaygın belirtileridir. Kişinin günlük yaşantısını aksatmakta ve genellikle günlük düzenini olumsuz etkilemektedir. Özellikle iş, okul ve sosyal aktiviteler konusunda başarısızlıklara neden olmaktadır. 

Depresyonun Nedenleri

Bu rahatsızlığın sebebi tam olarak saptanamayan ancak hayat düzeninde ciddi sorunlar oluşturabilen bir rahatsızlıktır. Genellikle ağır bir travmaya bağlı olarak ortaya çıkmakta ancak çeşitli sebepleri bulunmaktadır. Ancak kalıtsal bir geçiş dolayısıyla da oluşma ihtimali vardır. Beyinde önemli fiziksel değişikliklere neden olduğu saptanmıştır. Dolayısıyla zaman zaman farmakolojik tedaviye ihtiyaç duyulabilmektedir. 

• Kalıtsal olarak geçiş sağlanmış olabilir, kan bağı olan akrabalarda böyle bir durum söz konusuysa kişi de etkilenebilir. 
• Aktarım yoluyla geçişi olabilir, ailede depresyonlu bir birey varsa kişi bu sorunu yaşayabilir.
• Travma sonrası stres bozukluğu bu hastalığın en bilindik nedenleri arasında yer almaktadır. 
• Hamilelik döneminde meydana gelen hormonal değişiklikler, yine etkilidir.
• Nörotransmitterlerde meydana gelen işlevsel değişiklikler de sebebiyet verebilmektedir. 
• Düşük benlik saygısı, özgüvensizlik, kötümser ruh hali, aşırı özeleştiri ve bağımlılık gibi durumlar da ilişkilidir. 
• Taciz, tecavüz gibi fiziksel veya cinsel istismar durumları, ölüm ve yas gibi olaylar, maddi problemler, stresli bir ikili ilişki durumu da neden olabilmektedir. 
• Çeşitli ruhsal hastalıklar bu hastalığı getirebilmekte ve komorbite bir rahatsızlık görülebilmektedir.
• Kanser, kronikleşmiş ağrılar, felç, kalp hastalığı ve ölümle burun buruna gelme gibi durumların da neden olabildiği görülmüştür. 
• Aşırı düzeyde alkol veya sigara kullanımı, bunun yanı sıra çeşitli madde kullanımları da sebebiyet verebilir. 
• Lezbiyen, transeksüel, gay veya biseksüel olmanın ve buna bağlı toplumdan dışlanmanın bu hastalık üzerinde etkisi bulunmaktadır. 

Depresyon Nasıl Önlenir?

Bu durumun tehlikeli ve hayat fonksiyonlarını önleyen bir rahatsızlık olması, kişilerin nasıl önleneceğini düşünmesine neden olmuştur. Ancak belirli bir şekilde önlenebilecek bir durum değildir. Hayat düzeni, stresli yaşam olayları ve kişinin kendi yaşam kalitesi çok bu konuda çok önemlidir. Ancak yine de daha sağlıklı olabilmek ve bu hastalığa yakalanma riskini düşürmek için önerilebilecek bazı tavsiyeler bulunmaktadır. 

Depresyonda Psikolog Tavsiyesi

Depresyonda psikolog tavsiyesi kişilerin yaşamlarını düzene sokabilmeleri ve depresyona girme risklerini azaltabilmeleri için hazırlanmış tavsiyelerden oluşmaktadır. 

• Kişilerin en az 45 dakika olacak şekilde günlük spor yapmaları gerekmektedir. Bu spor kişiyi zorlamayacak ve kas ezilmelerine neden olmayacak şekilde olmalıdır. Kişinin devamlılık sağlaması önem arz etmektedir. 
• Haftada en az iki kere kişinin dışarıya çıkması, mümkünse arkadaşları ya da akranları ile aktiviteler oluşturması gerekir. 
• Kişi günde en az 1 saat kendine zaman ayırmalı, çeşitli aktivitelere katılım göstermelidir. (Kitap okumak, resim çizmek, örgü örmek ya da keyif alınan herhangi bir şey olabilir.)
• Kişinin uyku düzeni oluşturması, vücudunun melatonin sağlaması çok önemlidir. Hayat düzenini en geç 00.00 da uyuyacak şekilde oluşturmalıdır. Ayrıca çok uyumaması en geç 08.00 da kalkması gerekmektedir. 

Depresyon Nasıl Teşhis Edilir?

Bu hastalığın teşhis edilmesi için kişinin öncelikle bir psikolog ya da psikiyatri uzmanına başvurarak psikoterapi alması gerekmektedir. Uzmanla gerçekleştirilecek ilk iki seans teşhis için yeterlidir. Tedavi fiziksel muayene ile başlayacak, kişiye sorulan sorular neticesinde tanı sağlanacaktır. Kişi tanıyı alma sürecinde test çözmek, ödevler yapmak ve bazı davranışlarını değiştirmek gibi tutumlar sergilemek durumunda kalabilir. Ayrıca hastalığın fiziksel bir hastalıkla bağlantılı olup olmadığını anlayabilmek için bazı laboratuvar testleri de gerekebilmektedir. 

Yine bu hastalığın en sık karşılaşılan türü olan majör depresyon da aynı şekilde teşhis edilebilir. Majör depresyon çoğunlukla bipolar bozukluk ile ilişkili olmaktadır. Bipolar bozukluk mani ve depresyon dönemi olarak ikiye ayrılan bir rahatsızlıktır. Dolayısıyla teşhisi biraz daha zaman alabilen bir durumdur. Bu noktada bir psikiyatri uzmanına başvurmak daha iyi sonuçlar verecektir.

Bipolar bozuklukla ilgili yazımızı okumak için tıklayınız. 

Depresyon Tedavisi

Tedavi edilmediği takdirde çok ciddi sorunlar oluşturan rahatsızlıklardan biri olan bu hastalığın tedavisi, çeşitli terapi teknikleri ve gerektiği noktalarda farmakolojik tedavi ile mümkündür. Özellikle majör depresif bozukluğun söz konusu olması halinde, farmakolojik tedavi mutlaka gerekli olmaktadır. Bunun yanı sıra bilişsel davranışçı terapi, psikodinamik yönelimli terapi, pozitif psikoloji teknikleri, mindfulness ve EMDR terapisi oldukça etkili olmaktadır. Tedavi tekniği kişinin yaşam düzenine göre psikolog ya da psikiyatri uzmanı tarafından seçilmekte ve hasta yaşanabilecek durumlar hakkında bilgilendirilmektedir. Ayrıca tedavi süreci hakkında detaylı bilgilendirme sağlanmaktadır. 

Bu durumun tedavisinde özellikle online terapi son derece etkili bir süreç olmaktadır. Kişinin evden çıkmak istememesi ve en ufak görevlerin dahi kişiyi zorlaması, yüz yüze terapiye gelmesini zorlamaktadır. Online psikolog ya da online psikiyatri seçeneği, kişinin kendi güvenli alanında sağlanacak en etkili seçenek olmaktadır. Yapılan araştırmalar etkinliğinin kanıtlandığını ve terapi için uygun olduğunu göstermiştir. Ayrıca çok daha konforlu bir seçenektir. 

Depresyonda Bilişsel Davranışçı Terapi

Çeşitli davranışsal ödevleri içeren bu teknik, kişilerin yaşam tarzını değiştirerek yaşanan durumdan kurtulmalarına yardımcı olmaktadır. Bu duruma neden olan durumların, bilişsel tekniklerle ortadan kaldırılmasını ve özellikle kişinin yaşadığı depresif ruh halinden kurtulmasını içermektedir. Bu ekolle çalışmalar yapan bir psikolog ya da psikiyatri uzmanına başvurmak önemlidir.

Psikodinamik Yönelimli Depresyon Tedavisi

Kişilerin çocukluk yaşamlarından günümüze kadar olan sürecin doğru şekilde işlenmesini ve depresif ruh halinin ortadan kaldırılmasını içeren tekniktir. Süresi tahmin edilenden çok daha uzun olabilir ancak kişiye farklı bakış açıları kazandıracağına değinmekte fayda vardır. Aynalamalar ve yüzleştirmeler bu teknikte çok sık kullanılmaktadır. Zararlı savunma mekanizmalarının kaldırılmasına ve kişinin daha olumlu bir yaşama ulaşmasına yardımcı olmaktadır. Online Terapi hizmeti içerisinde etki sağlayabilecek bir tekniktir.

Pozitif Psikoloji Teknikleriyle Depresyon Tedavisi

Çeşitli ödevlerle desteklenen bu teknikler, kişinin yaşamının olumlu hale gelmesini ve bu olumlulukları yaşam tarzı haline getirmesini sağlamaktadır. Bu yöntemi benimsemiş bir psikolog ya da psikiyatri uzmanıyla çalışmak, kişinin yaşam kalitesini arttıracaktır.

Mindfulness İle Depresyon Tedavisi

Kişinin yaşamıyla ilgili farkındalığa sahip olmasını ve rahatlamasını içeren tekniğe verilen isimdir. Bilinçli farkındalık olarak da adlandırılabilecek bu teknik, depresif ruh halinden kurtulmaya yardımcıdır. 

EMDR İle Depresyon Tedavisi

Bu hastalığa neden olan anıların duyarsızlaştırılmasını ve kişinin güvenli alanı ve kaynaklarıyla olaylar karşısında daha güçlü olabilmesini içeren tekniğe verilen isimdir. Bu hastalığın tedavisinde çok sık kullanılan bir teknik olduğuna değinmekte ayrıca fayda olacaktır. Online Terapi ile uygulanabilen bir durum olması, kişiler açısından fayda sağlamaktadır.

Depresyonda Farmakolojik Tedavi

İlerlemiş depresyonda çok sık tercih edilen bir durum olan farmakolojik tedavi, vücudun serotonin dengesi oluşturmasına yardımcı olmaktadır. Kişinin olaylar karşısında daha güçlü durmasına yardımcı olmaktadır. Ancak mutlaka psikoterapi ile desteklenmesi gerekmektedir. Çünkü tedavi tamamlandığında hastalığın nüks riski çok yüksek olmaktadır, çoğu kişi tedavi tamamlansa dahi tedaviyi devam ettirmekte ve uzun yıllar buna maruz kalmaktadır. Farmakolojik tedaviyi sürekli hale getirmemek ve özellikle online terapi ile desteklemek çok faydalı olmaktadır. 

Depresyon Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Bu sorunda çok sık meydana gelen özkıyım düşünceleri kişinin hayatını ele geçirmekte ve kişi sürekli olarak kendini suçlu hissetmektedir. Tedavi edilmediği takdirde gittikçe ilerleyen bu rahatsızlık, insanı iyice işin içinde çıkamaz bir hale sokabilir. Bu rahatsızlığı yaşayan insanların çok sık intihar girişimlerinde bulundukları da unutulmamalıdır. Dolayısıyla tedavi şarttır ve mümkündür. Rahatsızlığı çok ilerlemiş olan hastalarda hastaneye yatış da gerekebilmektedir. 

Depresyon Kendi Kendine Geçer Mi?

Depresyon tedavisi kişilerin bu sıkıntıdan birkaç hafta, bazen birkaç ay içerisinde kurtulmasına yardımcı olmaktadır. Dolayısıyla hastaların büyük bir kısmı (yüzde 80-85’i) tedavi olarak bu hastalıktan kurtulmaktadır. Bu hastalığın tedavi edilmemesi halinde, bu sorun ağır sonuçlara neden olabilmektedir ve genellikle tedavi olmayan hastalarda 2 yıldan daha uzun bir süre belirtiler devam etmektedir. 

Depresyona İyi Gelen Şeyler Nelerdir?

Depresyonu tedavi ederken kişilerin değiştirmeleri gereken bazı davranışlar bulunmaktadır. Genellikle tedavi esnasında psikolog ya da psikiyatri uzmanı tarafından tavsiye edilen bu davranışlar:

• Kişilerin yaşam düzeninde yapmaları gereken bazı değişiklikleri içermektedir. Kişiler öncelikle günde 40-45 dakika yürüyüş yaparak, bisiklet sürerek ya da koşarak işe başlamalıdır. 
• Beslenme düzeninin değişmesi önem arz etmektedir. Son yapılan çalışmalarda kefirin pek çok psikolojik rahatsızlık üzerinde ciddi bir etkisi olduğu görülmüştür. Dolayısıyla haftada 2-3 kere kefir içmek, günde bir kase yoğurt yemek ya da birkaç parça bitter çikolata tüketmek depresyon üzerinde etkili olacaktır. Çok ağır yemeklerden kaçınmak özellikle yoğun yağ ve karbonhidrat tüketmekten uzak durmak önemlidir. 
• Kişilerin hobilerine zaman ayırmaları ve mümkünse bir hafta süren bir tatile çıkmaları önemlidir. 
• Günlük tutmanın insan üzerinde olumlu bir etkisi olacaktır. 
• Papatya çayı gibi rahatlatan bitkisel çaylardan faydalanılabilir. 
• Kişiler tütsü eşliğinde meditasyon yaparak rahatlayabilir. 
• Klasik müzik dinlemenin de ruhu dinginleştirerek kişiye iyi geldiği bilinmektedir. 

Simge Kurnaz