İçindekiler
Az su içmenin zararları bir çok farklı konuda ele alınabilir. Pek çok kişi günlük hayatın telaşında yeterince su içmeyi unutabilmektedir; ancak gereğinden az su içmek pek çok sağlık sorununa davetiye çıkarabilir. Susamadan su içmek aklınıza gelmiyorsa veya yapmanız gereken işlere odaklanmışken su içmeyi unutuyorsanız bu yazı tam da size göre!
Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde yeterli hidrasyon (yani yeterli su alımı) ateşiniz çıktığında, ishal olduğunuzda veya fiziksel olarak daha aktif olduğunuz zamanlarda daha da önem arz eder. Yeterince su içmediğinizde ve gün içinde yeterince sıvı almadığınızda, dehidrasyon başlayabilir.
Dolayısıyla sağlıklı yaşlanmanın sırrı sadece düzenli beslenmek veya egzersiz yapmak değil yeterince su içmekte de yatmaktadır. Ancak yeterli sıvı alımı genellikle göz ardı edilen bir konudur. Bu yazıda yeterince su içmemenin yan etkilerden; yeterince su içmediğinizi gösteren belirtilerin neler olduğundan ve böyle bir durumlarda neler yapabileceğimizden bahsedeceğiz.
Az Su İçmenin Sonucu Dehidrasyon Nasıl Oluşur?
Az su içmenin zararlarından bir diğeri dehisrasyondur, aldığınız sıvıdan daha fazlasını kaybettiğiniz bir durum olan dehidrasyona neden olabilir.
Her gün, nefes verirken cildinizden ve ciğerlerinizden buharlaşan su yoluyla bir litreden biraz daha azını kaybedersiniz. Bu genellikle hissedilmeyen sıvı kaybı olarak adlandırılır. Ayrıca idrara çıkma, aşırı terleme ve bağırsak hareketleriyle de su kaybedersiniz. Şiddetli aktivite, sıcak ve nemli hava, ishal, ateş ve kusma da su kaybını önemli ölçüde artırabilir.
Homeostazı, insan vücudunun denge durumunda olduğu bir durum olarak düşünün. Bu elektrolitler, kas, sinir ve kalp fonksiyonlarını desteklemek gibi vücudunuzu mükemmel durumda tutmanıza yardımcı olur.
Artık sıvı ve elektrolit kaybını anladığınıza göre, su içmenin tek başına sıvı almanıza yardımcı olmak için yeterli olmadığını anlayacaksınız.
Vücudunuzun emilime yardımcı olması için mükemmel sodyum ve glikoz dengesine ihtiyacı vardır. Tam olarak dengelenmiş oran ile, dehidrasyonu hızla gidermek için hayati elektrolitleri ve sıvıları yenileyebilirsiniz.
Az Su İçildiğini Gösteren Belirtiler Nelerdir?
Bir kimsenin yeterince su içmediğini gösteren belirtiler şunlardır:
- Baş ağrısı
- Ağızda kuruluk
- Kuru cilt
- Baş dönmesi
- Kalp çarpıntısı
- Tükenmişlik
- Kas krampları
- Saç dökülmesi ve kepeklenme
- Anne sütünün az gelmesi
- Kabızlık
Ayrıca kişi çok susuz kalmışsa kafa karışıklığı, gözlerde çökme ve hatta koma durumu bile oluşabilir.
Az Su İçmenin Zararları Yarattığı Sorunlar Nelerdir?
Yeterince su içmediğinizde vücudunuz dehidre olur ve elektrolit kaybı oluşur. Böyle bir durumda aşağıdaki sorunları yaşayabilirsiniz:
İnatçı Baş Ağrıları
Yeterince su içmediğiniz için susuz kaldığınızda, hafif baş ağrısından şiddetli migrene kadar değişen düzeylerde baş ağrıları yaşayabilirsiniz.
Dehidrasyon baş ağrılarının ardındaki kesin neden hala belirsiz olsa da, araştırmalar beyninizin geçici olarak kasılabileceğini gösteriyor ve bu da kasılmaların beyninizi çevreleyen ağrıya duyarlı doku katmanlarına baskı uygulayabileceği teorisine yol açıyor.
Ayrıca, aynı araştırma, yaklaşık 2 bardak suyun 22 denekte (34 denekten) yarım saat içinde baş ağrısını hafiflettiğini, 11 denekte ise 3 bardak su tükettikten bir ila üç saat sonra baş ağrısını tamamen rahatlattığını ortaya koydu.
Sürekli Yorgunluk, Ruh Halinde Değişiklikler ve Odaklanma Problemleri
Düşük enerji seviyeleri, beyin sisi ve odaklanma eksikliği, yeterince su içmemenin ve düşük sıvı alımının bir başka olası yan etkisidir. Sonuç olarak, üretkenliğiniz ve ilişkileriniz zarar görebilir.
24 saat boyunca sıvı yoksunluğu uygulanan 20 sağlıklı kadın ve bunun ruh halleri üzerindeki etkisi üzerine yapılan bir araştırma , hafif dehidratasyonun ardından kafa karışıklığının, yorgunluğun ve uyanıklık ve canlılıktaki değişikliklerin belirgin olduğunu ortaya koymuştur. İlginç bir şekilde, sınırsız su alımından hemen sonra sadece kafa karışıklığı ve uyanıklık (güç ve yorgunluk değil) düzeldi.
Connecticut Üniversitesi’ndeki araştırmacılar tarafından yürütülen başka bir araştırma, hafif derecede susuz kalmış deneklerin enerji seviyelerinde ve net düşünme yeteneklerinde önemli düşüşler olduğunu buldu. Ayrıca huysuz duyguların yanı sıra düşük ruh halleri de bildirdiler.
Sindirim Problemleri
Bağırsaklar, dışkıyı toplamak ve yumuşatmak için kan dolaşımından su çeker. Bu nedenle susuz kalmak kabızlığa veya yavaş sindirime yol açabilir. Yetişkinlerde kronik kabızlığın sebeplerinden biri az su alımıdır. Bu durum ayrıca kramp ve mide ağrısı gibi yan etkilere de sebep olabilir.
Kuru Cilt
Nemlendirici veya losyon kullanmanıza rağmen cildiniz kuru ve donuksa az su içmek bunun sebebi olabilir. Cildinizin kurumasının sebebi az su içmeye bağlı ise koyu renkli idrar, aşırı susama, baş ağrısı, baş dönmesi, gözlerde ve ağızda kuruluk gibi başka şikayetleriniz de olabilir.
Tek başına fazla su içmek bu belirtilerin ortadan kalkmasına yetmeyebilir. Glikoz, sodyum gibi diğer elektrolitlerin de vücudumuzda dengeli olarak bulunmasına ihtiyacımız vardır.
Fiziksel ve Zihinsel Performans Üzerindeki Olumsuz Etkiler
Vücudun su dengesi sağlanmazsa fiziksel ve zihinsel performansta azalma görülür. Örneğin vücut kütlesinin %1-2’si kadar su kaybedilmesi bilişsel performansta gözle görülür bir azalmaya sebep olmaktadır.
Az su içilmesi fiziksel performansı düşürerek yaralanma riskini arttırabilir. Chicago Eyalet Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre, az su içilmesine bağlı olarak vücut kütlesinin %2,9’una eşit sıvı kaybı alt ve üst vücut kuvvetinin azalmasına neden olmaktadır. Bu nedenle özellikle sporla ilgilenenlerin yeterli sıvı alımına çok dikkat etmeleri gerekir.
Böbrek Taşı Oluşumu, Böbrek Hastalığı ve İdrar Yolu Enfeksiyonu Riskinde Artış
Az su içmenin zararlarından biri de böbrek taşı oluşması riskini arttırır. Böbrek taşı, vücutta taş oluşmasına neden olan kristallerin birlikteliğini engelleyecek miktarda su bulunmadığında olur.
Bunun yanında yeterince su içmemek idrar yolu enfeksiyonu geliştirme riskini arttırır. Bu yüzden bu sorunu yaşayan kişilere bol su içmesi tavsiye edilmektedir.
Su Tüketimini Arttırmak İçin Neler Yapılabilir?
- Sabah kalktığınızda mutlaka bir bardak su için.
- Gece yatmadan önce bir bardak su için.
- Yanınızda daima büyük bir su şişesi bulundurun.
- Su içmeniz gerektiğini hatırlatan notlar hazırlayın veya bu amaçla üretilen mobil uygulamaları telefonunuza indirin.
Az Su İçmenin Zararları Sık Sorulan Sorular
Çay ve kahve tüketimi su yerine geçer mi?
Çay, kahve veya diğer içecekler vücudun ihtiyacı olan sıvının sağlanması için yeterli olmamaktadır. Ayrıca bu içecekler idrar söktürücü özellikleri sebebiyle vücuttaki suyun dışarı atılmasına neden olurlar. Vücudun ihtiyacı olan minerallerin alınabilmesi için su içilmesi gerekir.
Fazla su içmek zarar verir mi?
Vücudun ihtiyacı olan miktardan fazla su içilmesi vücuttaki elektrolit dengesini bozacağından zararlı olacaktır. Ayrıca kalp ve böbrek problemleri yaşayan kişilerin günlük ne kadar sıvı almaları gerektiğini doktorlarına sormaları önemlidir.
Yeterli su tüketimi için gün içinde ne kadar su içilmeli?
Sağlıklı bir bireyin kilosu başına her gün yaklaşık 35 ml su içmesi gerekir. Bu da ortalama 1,5-2,5 lt aralığına denk gelir.