YO-YO Diyeti Nedir?
Yo-yo diyetini kişiler kendi başlarına uyguladıkları başarısız diyetler sonrasında veya diyetisyenle birlikte yürüttükleri kilo verme süreçleri sonrasında uygulamaya meyilli olabilirler.
Çünkü diyetisyenle yürütülen kilo verme süreçlerinde kişi yavaş adımlarla kilo verir ve bu durum onları mutlu etmez. Araştırmalara göre bu durum erkeklerin %10’unda, kadınlarınsa %30’unda görülür.
YO-YO Diyeti Nasıl Uygulanır?
Bu diyet hem kilo almak hem de kilo vermek için uygulanabilir.
- Kilo alma
Diyetinizde üç gün normal kalorili beslenip diğer dört gün yüksek kalorili beslenmeye dayanır. Aniden yüksek kalorili besinlerle beslenmek yerine yavaş yavaş kalori arttırımı yapılması gerekir. Karbonhidrat içeriği yüksek besinlerle beslenilir. Ağır egzersizlerden kaçınılır.
- Kilo verme
Bu kısımda ise haftanın beş günü çok az miktarda kalori alımı sağlanırken haftanın 2 günü ihtiyacımız kadar olan kalori alımı yapılır. Karbonhidrat ve yağ kısıtlamasına gidilir.
YO-YO Diyetinin Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
Yo-yo diyetinin diğer tüm şok diyetler gibi sağlık açısından zararları bulunmaktadır. Vücudumuza oluşturduğu olumsuz etkilerden kısaca bahsedelim.
- İştahımızın artmasını sağlar.
Diyet sırasında oluşan yağ kaybı, normal koşullarda tok hissetmemize yardımcı olan leptin hormonunun düşmesine neden olur. Biz yağ kaybettikçe leptin salgısı azalır ve iştahımız artmaya başlar. Bu sebeple verdiğimiz kiloların kontrolsüz şekilde geri alımı yaşanabilir.
- Kas kaybı yaşanmasına neden olur.
Ciddi bir kalori kısıtlaması yapıldığı için vücut hem yağ hem de kas dokudan kayıp verir. Kilo verdikten sonra yağ kazanımı kastan daha kolay sağlandığı için zamanla daha fazla kas kaybı görülür. Bu durum fiziksel gücümüzün azalmasına da neden olur.
- Karaciğer yağlanmasına zemin hazırlar.
Birçok kez hızlı bir şekilde kilo alıp vermek karaciğer yağlanmasına sebebiyet verebilir. Özellikle aniden alınan aşırı kilo karaciğer yağlanması için ciddi bir risk faktörü oluşturur.
- Diyabet riskini arttırır.
15 yetişkin birey üzerinde yürütülen bir araştırmada katılımcılar 28 günlük kilo kaybından sonra tekrar kilo aldıklarında, aldıkları kilonun çoğunun karın bölgesi yağı olduğunu gözlemlemişlerdir. Karın bölgesinde biriken yağın diğer bölgelere kıyasla diyabete yol açma riski daha fazladır.
- Kalp rahatsızlığı görülme olasılığı artar.
Kilo alıp verme döngüsü nedeniyle kalbi besleyen damarlar daralır ve koroner arter hastalığı görülme riski artış gösterir. Fazla kilo artışı da kalp hastalıkları riskini arttırır.
- Kan basıncını arttırabilir.
Diyetin etkisiyle verilen kiloların geri alınması artan kan basıncıyla da ilişkilidir. 66 yetişkin birey üzerinde yapılan bir çalışma, yo-yo diyeti uygulayan kişilerin kilo verirken kan basıncında daha az iyileşme görüldüğünü kanıtlamıştır.
YO-YO Sendromu Nedir?
Sürekli ciddi besin kısıtlamalı diyetler uygulayarak kilo verip sonrasında verilen kiloların aynen (hatta fazlasıyla) geri alınması durumuna ‘yo-yo sendromu’ adı verilir.
Kişiler uygulamış oldukları şok diyet sonucunda vücutları açlığa alışır. Açlığa alışan vücut, normal beslenme düzenine geri döndüğünde ‘Ya tekrar aç kalırsam?’ dürtüsüyle hareket eder. Böylece vücuda fazladan aldığı enerjiyi yağ deposu olarak biriktirmeye başlar.
Vücudumuzun hayatta kalmak üzerine tasarlanmış kusursuz özellikleri, diyetlerde yapılan büyük yanlışlar yüzünden gün geçtikçe artmakta olan kilo kontrol problemlerine ve yeme davranış bozukluklarına zemin hazırlayan olumsuz bir özelliğe dönüşür.
YO-YO Sendromu Görülme Sebepleri
- Kısa bir sürede hızlı kilo verme isteği,
- Şok diyet uygulayarak sağlıksız ve kontrolsüz şekilde zayıflamak,
- Devamlı bir diyet programı uygulayıp her seferinde yarıda bırakmak ve yeniden daha katı bir diyete başlamak,
- Zayıflama uğruna ilaç, çay, kür uygulamak,
- Belirli günler (düğün, mezuniyet, deniz sezonu) yaklaşırken kısa süre fazla kiloları vermek için vücudu aç bırakmak,
- Çok düşük karbonhidratlı diyetler uygulayıp zayıfladıktan sonrasında kontrolsüz bir şekilde karbonhidratlı ürünler tüketmek,
- Duygusal açlıkla birlikte gelen yeme atakları sayılabilir.
YO-YO Diyetinin Etkisinden Nasıl Çıkabilirim?
Yapılması gereken ilk ve en önemli adım kişinin tüm besin gruplarından dengeli bir şekilde karbonhidrat, protein ve yağ içeren, sağlıklı bir beslenme modelini yaşam tarzı haline getirmesini sağlamaktır. Bu konuda bir beslenme uzmanıyla birlikte hareket etmek kişi için avantaj sağlayabilir.
Bu ilk adım dışında:
- Sağlıklı bir beslenme programıyla yavaş ama emin adımlarla kilo vermeyi hedeflemek,
- Düzenli egzersiz yapmak,
- Mutfağımızı ve beslenme tarzımızı, sağlıklı beslenme alışkanlıklarına göre düzenlemek,
- Sabırla ilerlemek bizim için kalıcı kilo vermenin en büyük anahtarlarıdır.