Epizod Nedir? sorusunun cevabını detaylı olarak incelediğimiz ve bu konuyla beraber Depresiz Epizod Nedir? sorusunun cevabını arıyoruz. Bu yazımızda Epizod Türleri’ne de yer verdik.
İçindekiler
Epizod Nedir?
Epizod Nedir? sorusu, psikolojik hastalıklar baş gösterdiğinde en çok merak edilen soru olarak karşımıza çıkar. Epizod, kişinin ruh halinde yaşadığı duygusal ve sinirsel dalgalanmalar olarak tanımlanır. Epizodlar, bazı kişilerde sebepsiz ve aşırı mutluluk hali şeklinde kendini gösterirken, kimilerinde ise aşırı sinir ve mutsuzluk hali şeklinde ortaya çıkar. Genellikle bu tür duygu değişimleri aniden gelişir ve uzun süreli değildir. Epizod, farklı yaş gruplarında görülebilen, cinsiyet ve yaş ayırt etmeden ortaya çıkabilen psikolojik bir rahatsızlık türüdür.
En yaygın olarak 15-25 yaşları arasındaki gençlerde ortaya çıktığı görülmektedir. Bu yaş grubundaki kişilerde görülebilen epizod, ani travma yaşatan olaylar sebebiyle de orta yaşlardaki kişilerde de görülebilir. Bazı kişilerde ise fiziksel sebeplerden dolayı 60’lı yaşlarda dahi ortaya çıkabilmektedir. Epizod Nedir? konusunu anladığımıza göre Epizod Türleri‘ni anlatalım.
Epizod Türleri Nelerdir?
Epizodun kendi içerisinde çeşitleri vardır. Bunlar Depresif Epizod, Manik Epizod ve Karma Epizod şeklinde üçe ayrılır. Depresif ve Karma Epizod yaşayan kişilerde intihar oranının yüksek olduğu görülür (%15 civarı). Manik Epizod yaşayan kişilerin hayatlarında ise ekonomik olarak iflas etme veya okul ve iş hayatında başarısız olma gibi olumsuzluklara rastlanmaktadır. Kişiler, yaşam konforunu düşüren bu rahatsızlığın belirtilerini taşıdıklarını düşünüyorlarsa hemen bir uzmana danışmaları gerekmektedir.
Depresif Epizod Nedir?
Depresif epizod, klasik depresyona göre daha şiddetli bir şekilde görülür. Depresif epizod yaşayan kişiler kendilerini aşırı şekilde mutsuz hissederler, durum ve olgulara negatif bakış açısıyla bakma eğilimindedirler. Genellikle yataktan ya da konfor alanlarından çok fazla çıkmak istemezler bu yüzden sosyal ilişkileri de bu süreçte zarar görür. Bu kişiler kendilerini ruhsal ve fiziksel olarak tükenmiş durumda hissederler. Sorumluluk almak veya bir aktivite yapmak için kendilerinde o gücü göremezler ve motive olamazlar. Sürekli yorgun ve enerjisiz hissederler. Depresif epizod yaşayan kişiler tedavi edilmezse gerçeklikle olan bağlantıları zarara uğrayabilir ve bu yüzden halüsinasyonlar görebilirler. Kendilerini bu yaşadıkları duygusal yükten ve ağırlıktan kurtarmak için intihar etmeyi veya kendilerine bir zarar vermeyi kurtuluş yolu olarak görebilirler.
Depresif Epizod, genellikle boşanma, yas, kayıp, iflas gibi kişinin hayatında iz bırakan olumsuz olaylardan sonra görülmektedir. Bu rahatsızlık bazı bireylerde genetik olarak, bazı bireylerde ise nedensiz olarak ortaya çıkmaktadır.
Depresif Epizod Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Depresif epizod belirtileri şunlardır:
- Üzüntü hali ve tükenmişlik hissi.
- Yorgun ve halsiz hissetmek.
- Hiçbir şeyden zevk almamak.
- Uykuya aşırı düşkünlük ya da uyuyamama.
- İştahın artması veya azalması.
- Odaklanmada zorluk yaşama .
- Her zaman yalnız kalma isteği duyma.
- Beyni meşgul eden intihar düşünceleri.
Depresif epizod tedavisi, manik epizod tedavisine göre daha kolay bir süreçtir. Eğer kişinin belirtileri yoğun değilse klinikte değil de ayakta tedavi edilebilir. İlaç tedavisi ve terapi birlikte uygulanabilir.
Manik Epizod Nedir?
Manik Epizod, Manik Depresif Bozukluk olarakta bilinmektedir. Bu rahatsızlığa sahip olan kişiler depresif epizod yaşayan kişilerin tam tersi bir ruh hali içindedirler. Manik depresif bozukluğu yaşayanlar nedensizce çok mutlu ve enerjik hissetmektedir. Enerjik hissettikleri için uykuya daha az ihtiyaç duyarlar ve yorulduklarını hissetmezler. Sürekli enerjik, heyecanlı, hatta kıpır kıpır hissederler. Bu duygu yoğunluğunun sonucunda bireyde aniden öfkelenme ve saldırgan tutum ve davranışlar görülebilir. Kendilerinde karşı konulmaz bir güç hissederler bu yüzden aşırı girişken ve rahatlardır.
Manik epizod yaşayan kişiler için sayılan bu özelliklerin hepsi olumlu özellikler olarak görülebilireler ancak maalesef durum böyle değildir. Manik epizod yaşayan kişiler, kendilerini her alanda enerjik ve istekli hissettiği için zihinlerini tek bir konuda odaklamakta zorluk yaşarlar. İletişim kurarken karşısındakini dinlemez ve çok fazla konuşurlar. Manik bireylerle iletişim kurmakta zordur. Sergiledikleri bu davranışlardan çevresindekiler genellikle rahatsız olurlar. Bu kişiler bir çırpıda paralarını harcarlar ve genellikle bunun bir sonucu olarak kendilerini ekonomik sorunlarla boğuşurken bulurlar.
Manik epizod, zamanında tedavi edilmezse hastalık ilerleyerek psikotik bir hale dönüşür. Bu durumda ise bireyin gerçeklikle olan bağlantısı kopar. Birey kendini bir kurtarıcı ya da önemli biri olarak görür bu yüzden sürekli izlendiğini ve takip edildiğini düşünür. Ona karşı çok büyük planlar yapıldığını iddia eder.
Manik Epizod Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Manik epizod belirtileri şunlardır:
- Aşırı özgüven ve kendini aşırı güçlü hissetmek.
- Az uyumak ve buna rağmen enerjik hissetmek.
- Çok fazla konuşmak.
- Fikirlerin devamlı yön değiştirmesi ve farklılaşması.
- Yapılan aktivitelerin artması.
- Riskli davranışlarda bulunmak. (Alışveriş yaparken aşırıya kaçma, süratli araba kullanma, kumar oynama vb.)
Manik epizod tedavisi, depresif epizod tedavisine göre daha zorlayıcı olabilmektedir. Depresif epizod tedavisinde ayakta tedavi mümkün olabilirken, manik epizod tedavisinde hastanın klinikte tedavi olması gerekmektedir. Tedavide, beyinde dopamin hormonunun normalden daha az salgılanmasını sağlayacak ilaçlar kullanılır.
Karma Epizod Nedir?
Epizod çeşitlerinden biri olan Karma Epizod, bir diğer adıyla Mix Epizod olarak da bilinmektedir. Kişide hem manik epizod hem de depresif epizod belirtileri en az bir hafta boyunca görüldüğü epizod türüne karma epizod adı verilir. Kişi kendisini çok hareketli ve enerjik hisseder, kendisini güçlü görür, karşı cinse ilgi duyar ve özgüveni oldukça yüksektir. Ancak aynı zamanda kendisini çok huzursuz hisseder, her şeyden sıkılır, yaptığı şeyler ona zevk vermez, ağlama krizlerine girer ve karşılaştığı en ufak engelde hemen pes edip kendisini aşırı üzgün hisseder.
Bu tip ani duygu değişimleri çok yüksek seviyededir. Kişi kendisini çok mutlu ve heyecanlı hissederken, birdenbire her şey tersine dönebilir ve intihar etme seviyesine kadar giden olumsuz düşüncelere kapılabilir. Karma epizodların sayısı eğer senede 4’ü geçerse artık hastalık ilerlemiş demektir ve bu duruma da “hızlı döngülü karma epizod” adı verilir.
Karma epizodun tedavi edilmediği durumlarda bu atakların sayısı sıklaşır ve kronik bir hale gelebilir. Ataklar sadece sayısal olarak artmakla kalmayıp, aynı zamanda şiddet olarak da artar ve bu kişiler için oldukça zor bir dönemdir. Hızlı Döngülü Karma Epizod aslında yaygın olarak Bipolar Bozukluk olarakta bilinir.
Epizod Nasıl Tedavi Edilir? Epizodun Tedavisi Mümkün Mü?
Günümüzde gelişen terapi yöntemleri ve ilaç tedavisi ile epizod, tedavi edilebilen bir hastalık haline gelmiştir. Bireyde görülen belirtiler hafif ise tedavi ayakta yapılır, ilaç tedavisi ve psikoterapi şeklinde hastaya uygulanabilir. Yüz yüze ve online terapi hizmeti alınabilir. Rahatsızlık ilerlemişse hasta bir kliniğe yatırılır. Genellikle manik epizod yaşayan bireyler klinikte tedavi edilirler. Manik epizod tedavisinde, hastalara vücudun salgıladığı dopamini azaltması için çeşitli ilaçlar verilir ve yaklaşık 15-20 gün süren bir tedavi uygulanır. Manik epizod ve depresif epizodun tekrarlama riskleri vardır. Bireyin uzun süreli koruyucu tedavi almasıyla yaşadığı atakların olumsuz etkileri daha aza indirilir.
Koruyucu tedavide duygu durumunu düzenleyici ilaçlar kullanılır. Bu aşamada hastanın koruyucu tedavinin yanında nefes egzersizleri yapması, düzenli beslenmesi, egzersiz yapması, uykularını düzene sokması, yalnızlığı tercih etmemesi ve kendisine günlük rutin oluşturması tavsiye edilir.
Bu rutinlerin oluşmasında psikologlar, psikoterapi yöntemiyle hastaya destek verirler. Terapide hastanın düşüncelerini fark etmesi ve davranış kontrolünü sağlaması amaçlanır. Bu süreçte de online psikolog platformu Çevrimiçi Terapi uzmanlarından online terapi hizmeti alabilirsiniz.
Aklınıza takılan soruları cevaplamak için uzman psikologlarımız sizleri bekliyor. Whatsapp üzerinden iletişime geçin ve hemen rezervasyonunuzu oluşturun.
